(انظر) بحار الأنوار : 100 / 57 باب 8 .

583

الأمرُ بِالجِهادِ بِالأيدي وَ الألسُنِ وَ القُلوبِ

۲۸۵۸.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :إنّ المؤمنَ يُجاهِدُ بسَيْفِهِ و لِسانِهِ . ^۱

۲۸۵۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :جاهِدوا في سبيلِ اللّهِ بأيْديكُم، فإنْ لَم تَقْدِروا فجاهِدوا بألسِنَتِكُم ، فإنْ لَم تَقْدِروا فجاهِدوا بقُلوبِكُم . ^۲

۲۸۶۰.عنه عليه السلامـ في كتابه للأشترِ ـ: و أنْ يَنْصُرَ اللّهَ سبحانَهُ بقَلْبِهِ و يَدِهِ و لِسانِهِ ، فإنَّهُ جَلّ اسمُهُ قـد تَكَفّلَ بنصْرِ مَن نصَرَهُ و إعْزازِ مَن أعَزَّهُ . ^۳

۲۸۶۱.عنه عليه السلام :إنَّ أوَّلَ ما تُقلَبونَ علَيهِ من الجِهادِ الجِهادُ بأيْديكُم ثُمَّ بألسِنَتِكُم ثُمَّ بقُلوبِكُم ، فَمَنْ لَم يَعْرِفْ بقَلبِهِ مَعروفا و لَم يُنْكِرْ مُنْكَرا قُلِبَ ، فجُعِلَ أعْلاهُ أسْفَلَهُ . ^۴

583

فرمان به جهاد كردن با دست و زبان و دل

۲۸۵۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :همانا مؤمن، با شمشير و زبان خود جهاد مى كند.

۲۸۵۹.امام على عليه السلام :در راه خدا با دستهاى خود بجنگيد، اگر نتوانستيد با زبانهاى خود بجنگيد و اگر باز هم نتوانستيد با دلهاى خود بجنگيد.

۲۸۶۰.امام على عليه السلامـ در فرمانش به مالك اشتر در بيان وظايف زمامدار ـنوشت : و خداوند سبحان را با دل و دست و زبان خود يارى رسانَد؛ زيرا خداوند ـ جلّ اسمه ـ متعهّد شده است كه يارى كننده خود را يارى كند و گرامى دارنده اش را گرامى بدارد.

۲۸۶۱.امام على عليه السلام :نخستين جهادى كه درباره آن وارسى مى شويد جهاد با دستهايتان است، سپس جهاد با زبانهايتان و زان پس جهاد با دلهايتان. پس كسى كه در دل از معروفى حمايت نكند و منكرى را زشت نشمارد، واژگونه شده است.

۲۸۵۴.عنه صلى الله عليه و آله :مَن جَبُنَ عَنِ الجِهادِ فَلْيُجَهِّزْ بمالِهِ رجُلاً يُجاهِدُ في سبيلِ اللّهِ . و المُجاهِدُ في سبيلِ اللّهِ و إن جَهَزَّهُ بمالِهِ غَيرُهُ فلَهُ فَضْلُ الجِهادِ ، و لِمَنْ جَهّزَهُ فَضْلُ النَّفَقةِ في سبيلِ اللّهِ ، و لِكِلَيهِما فَضلٌ ، و الجُودُ بالنَّفْسِ أفْضَلُ في سبيلِ اللّهِ مِن الجُودِ بالمالِ فيهِ . ^۱

۲۸۵۵.عنه صلى الله عليه و آله :مَن بَلّغَ رسالةَ غازٍ كانَ كَمَنْ أعْتقَ رَقَبةً، و هُو شَريكُهُ في بابِ «ثوابِ» غَزْوَتِهِ . ^۲

۲۸۵۶.عنه صلى الله عليه و آله :اتَّقوا أذَى المُجاهِدينَ في سبيلِ اللّهِ ، فإنَّ اللّهَ يَغْضَبُ لَهُم كَما يَغْضَبُ للرُّسُلِ ، و يَسْتَجيبُ لَهُم كَما يَسْتَجيبُ لَهُم . ^۳

۲۸۵۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلامـ لَمّا سُئلَ عنِ النَّفَقةِ في الجِهادِ إذا لَزِمَ أو اسْتُحِبَّ ـ: أمَّا إذا لَزِمَ الجِهادُ بأنْ لا يكونَ بإزاءِ الكافرينَ مَن يَنوبُ عَن سائرِ المُسلِمينَ فالنَّفَقةُ هُناكَ الدِّرْهَمُ بسَبعِمائةِ ألفِ ، فأمَّا المُسْتَحَبُّ الّذي هو قَصدَهُ الرَّجُلُ و قَد نابَ عَنهُ مَن سَبقَهُ و اسْتَغنى عَنه فالدِّرْهَمُ بسَبعِمائةِ حَسَنةٍ ، كلُّ حَسَنةٍ خَيرٌ مِن الدُّنيا و مَا فِيها مائةَ ألفِ مَرّةٍ . ^۴

۲۸۵۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس از جهاد بترسد، بايد مردى را كه در راه خدا جهاد مى كند، كمك مالى رساند. اگر مجاهدِ در راه خدا، با مال شخص ديگرى تجهيز شود، فضيلت جهاد از آنِ رزمنده و فضيلت و ثواب خرج كردن در راه خدا، از آنِ تجهيز كننده است، هر دو كار فضيلت و ثواب دارد، اما جانبازى در راه خدا، از صرف پول برتر است.

۲۸۵۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس نامه رزمنده اى را برساند همچون كسى است كه بنده اى را آزاد كند و در ثواب جنگ ، با وى شريك باشد.

۲۸۵۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :از آزردن مجاهدانِ در راه خدا بپرهيزيد؛ زيرا خداوند به خاطر آنان به خشم مى آيد همچنان كه به خاطر پيامبران به خشم مى آيد و دعاى آنان را اجابت مى كند همچنان كه دعاى پيامبران را اجابت مى كند .

۲۸۵۷.امام على عليه السلامـ در پاسخ به سؤال از تأمين هزينه جهادِ واجب يا مستحب ـفرمود : امّا اگر جهادِ واجب باشد ، به اين معنا كه در برابر كافران، كسى نباشد كه از ديگر مسلمانان دفاع كند، در اين صورت، نزد خداوند ثواب يك درهم هزينه كردن ، هفتصد هزار درهم است. اما اگر جهادِ مستحب باشد ، به اين معنا كه فرد قصد جهاد كند، ولى ديگران زودتر از او براى دفاع رفته باشند و نيازى به وى نباشد، در اين صورت، يك درهم، هفتصد حسنه دارد، كه هر حسنه اى، صد هزار بار بهتر است از دنيا و هر آنچه در دنياست.