509
ميزان الحكمه ج 2

۳۴۷۹.الإمامُ الصّادقُ عليه السلامـ و قد سُئلَ : المَعرِفَةُ مِن صُنْعِ مَن هِي ؟ ـ: مِن صُنْعِ اللّهِ ، لَيس للعِبادِ فِيهـا صُنْـعٌ . ۱

۳۴۸۰.المحاسن عن عبد الأعلى :قلت للإمامِ الصّادقِ عليه السلام: هَل جُعِلَ في النّاسِ أداةٌ يَنالونَ بها المَعرِفـَةَ ؟ قالَ : لا ، قلتُ : فَهل كُلِّفوا المَعرِفَةَ؟ قالَ : لا ، إنّ على اللّهِ البَيانَ ، لا يُكَلِّفُ اللّهُ العِبادَ إلاّ وُسْعَها و لا يُكَلِّفُ نَفْسا إلاّ ما آتاها . ۲

۳۴۸۱.تحف العقول عن صَفوانَ بنِ يحيى :سَأَلْتُ الرِّضا عليه السلام عَنِ الْمَعْرِفَةِ هَلْ لِلْعِبادِ فيها صُنْعٌ؟ قال عليه السلام : لا ، قلتُ : لَهُم فيها أجْرٌ ؟ قالَ عليه السلام: نَعَم ، تَطَوّلَ علَيهِم بالمَعرِفَةِ و تَطَوّلَ علَيهِم بالصَّوابِ ۳ . ۴

(انظر) بحار الأنوار : 5 / 220 باب 9 .

۳۴۷۹.امام صادق عليه السلامـ در پاسخ به اين پرسش كه: معرفت، كار چه كسى است؟ ـفرمود : كار خداوند است و بندگان در پديد آوردن آن نقشى ندارند.

۳۴۸۰.المحاسنـ به نقل از عبد الاعلى ـ: از امام صادق عليه السلام پرسيدم: آيا در مردم ابزارى نهاده شده است تا بدان وسيله به معرفت دست يابند؟ فرمود : نه. عرض كردم: آيا به كسب معرفت مكلّف شده اند؟ فرمود: نه. روشن كردن و بيان نمودن با خداست و خداوند بندگان را جز به اندازه توانشان تكليف نكند و هيچ كس را جز به آنچه به وى داده است، مكلّف نسازد.

۳۴۸۱.تحف العقولـ به نقل از صفوان بن يحيى ـ: از امام رضا عليه السلام پرسيدم: آيا بندگان در پديد آوردن معرفت نقش دارند؟ حضرت فرمود: نه. پرسيدم: آيا در برابر آن مزد و پاداشى دارند؟ فرمود: آرى. خداوند به فضل خود، به آنها معرفت داده و به فضل خود آنها را هدايت فرموده است.

1.الكافي : ۱/۱۶۳/۲ ، التوحيد : ۴۱۰/۱ .

2.المحاسن : ۱/۴۳۱/۹۹۶ .

3.كذا في المصدر و الظاهر أنّ الصحيح: «بالثواب» .

4.تحف العقول : ۴۴۴ .


ميزان الحكمه ج 2
508

717

إِقامَةُ الحُجَّةِ

الكتاب :

(إِنَّ عَلَيْنَا لَلْهُدَى). ۱

(بَلِ اللّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَدَاكُمْ لِلاْءِيمَانِ). ۲

(وَ ما كُنّـا مُـعَـذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَـثَ رَسُولاً). ۳

(لِيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَنْ بَيِّنَةٍ وَ يَحْيَى مَنْ حَيَّ عَنْ بَيِّنَةٍ). ۴

(وَ لَئِـنْ سَأَلْتَهُـمْ مَنْ خَلَـقَ السَّمـَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُـولُـنَّ اللّهُ قُـلِ الْحَمْـدُ لِلّـهِ بَـلْ أَكْثَـرُهُـمْ لا يَعْلَـمُـونَ) . ۵

(انظر) البقرة : 256 ، 286 ، الأعراف : 42 ، الأنفال : 42 ، التوبة: 115 ، طه : 134 ، الحجّ : 71 ، الشعراء : 208 ، 209 ، القصص : 46 ، 59 ، الطلاق : 7 .

الحديث :

۳۴۷۷.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :إنّ اللّهَ عزّ و جلّ احْتَجَّ على النّاسِ بما آتاهُم و ما عَرّفَهُم. ۶

۳۴۷۸.عنه عليه السلامـ في قولـهِ تعالى :«و ما كانَ اللّهُ لِيُضِلّ قَوْما بَعْدَ إذْ هَداهُمْ حَتّى يُبَيِّنَ لَهُمْ مَا يَتَّقوَن»۷ـ: حتّى يُعَرِّفَهُم ما يُرْضيهِ و ما يُسْخِطُه. ۸

717

اقامه حجّت

قرآن :

«همانا بر ماست هدايت كردن».

«بلكه خداوند بر شما منّت مى گذارد كه به ايمان هدايتتان كرد».

«و ما هيچ قومى را عذاب نمى كنيم تا آن گاه كه بر ايشان پيامبرى بفرستيم».

«تا هر كه هلاك مى شود به دليلى هلاك شود و هر كه زنده مى ماند به دليلى زنده ماند».

«اگر از آنان بپرسى چه كسى آسمان ها و زمين را آفريده است حتما مى گويند: خداوند. بگو: ستايش از آنِ خداست، اما اكثر آنان نمى دانند».

حديث :

۳۴۷۷.امام صادق عليه السلام :خداوند عزّ و جلّ به وسيله آنچه به مردم داده و به ايشان شناسانده است، بر آنان اقامه حجّت كرده است.

۳۴۷۸.امام صادق عليه السلامـ درباره آيه «خدا قومى را كه هدايت كرده است گمراه نكند، تا بر ايشان روشن كند كه از چه چيز بايد بپرهيزند» ـفرمود : تا آنچه را مايه خشنودى و ناخشنودى اوست به آنان بشناساند.

1.الليل : ۱۲ .

2.الحجرات : ۱۷ .

3.الإسراء : ۱۵ .

4.الأنفال : ۴۲ .

5.لقمان : ۲۵ .

6.التوحيد : ۴۱۰/۲ .

7.التوبة : ۱۱۵ .

8.المحاسن : ۱/۴۳۰/۹۹۳ .

  • نام منبع :
    ميزان الحكمه ج 2
    سایر پدیدآورندگان :
    شیخی، حمید رضا
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
تعداد بازدید : 35932
صفحه از 604
پرینت  ارسال به