223
چشم تماشا، ترجمه نزهة الناظر و تنبیه الخاطر

از سخنان امام حسن عسكرى عليه السّلام ۱

۵۰۵.نعمت را جز سپاسگزار (قدر) نشناسد و نعمت را جز آن كه شناخته سپاس نگزارد.

۵۰۶.آن كه كسى را بستايد كه سزاوار ستودن نيست، در جايگاه متّهم نشسته است.

۵۰۷.درخواست را تا آنجا كه تحمّل دارى به عقب بينداز كه هرروز را خبرى نو است و پافشارى در خواسته ها ارزش انسان را مى برد ، مگر آن كه درى برايت گشوده شود كه بتوانى از آن به خوبى درآيى كه نيكى بسى به فريادخواه نزديك است و گاه تغيير و زوال نعمت ، گونه اى تأديب از سوى خداى عزّ وجلّ است و بهره ها را نيز درجاتى است، پس در به دست آوردن بهره اى كه وقتش نرسيده شتاب مكن كه در وقتش به آن مى رسى و مدبّر بهتر مى داند چه وقتى مناسب ترين است، پس به گزينش او در كارهايت اعتماد كن و براى برآورده شدن حاجت هايت در نخستين فرصت شتاب مكن كه دل تنگ مى گردى و نااميدى تو را فرا مى گيرد. و بدان كه حياء اندازه اى دارد كه اگر از آن بيشتر شود ،
ضعف است و سخاوت اندازه اى دارد كه اگر از آن بيشتر شود اسراف است، و احتياط اندازه اى دارد كه اگر از آن بيشتر شود ترس است و صرفه جويى اندازه اى دارد كه اگر از آن بيشتر شود ، بخل است و شجاعت اندازه اى دارد كه اگر از آن بيشتر شود بى باكى است.

1.امام حسن عسكرى عليه السلام در هشتم و يا دهم ربيع الثانى سال ۲۳۲ هجرى در مدينه به دنيا آمد و در هشتم ربيع الاول سال ۲۶۰ هجرى در سن ۲۸ سالگى رحلت كرد و در كنار پدر بزرگوارش، امام هادى عليه السلام در سامراء به خاك سپرده شد. كنيه حضرت، «ابو محمّد» و لقب ديگر ايشان «زكىّ» بود. تعدادى از احاديث ايشان در «تحف العقول» و «بحار الأنوار» موجود است.


چشم تماشا، ترجمه نزهة الناظر و تنبیه الخاطر
222

وَمِن كَلام الإمام الثقة أبي محمّد الحسن بن عليّ العسكري عليهما السّلام

۵۰۵.لا يَعرِفُ النِّعمةَ إلّا الشاكِرُ ، ولا يَشكُرُ النِّعمَةَ إلّا العارِفُ. ۱

۵۰۶.مَن مَدَحَ غَيرَ المُستَحِقِّ للمَدحِ فَقَد قَامَ مَقامَ المُتَّهَمِ. ۲

۵۰۷.ادفَعِ المَسألةَ ما وَجَدتَ التَّحمُّلَ يُمكِنُكَ ؛ فَإنَّ لِكُلِّ يَومٍ خَبرَاً جَديداً ، والإلحاحُ في المَطالِبِ يَسلُبُ البَهاءَ إلّا أن يُفتَحَ لَكَ بابٌ تُحسِنُ الدُّخولَ فِيه ؛ فَما أقرَبَ الصُّنعَ مِنَ المَلهوفِ ، ورُبَّما كانَتِ الغِيَرُ نَوعاً مِن أدَبِ اللّهِ عَزّوجَلّ ۳ والحُظوظُ مَراتِبُ ، فَلا تَعجَل عَلى ثَمَرةٍ لَم تُدرِك ؛ فَإنَّها تُنالُ ۴ في أوانِها، والمُدَبِّرُ لَكَ أعلَمُ بِالوَقتِ الّذي يَصلُحُ حَالُكَ ۵ فيهِ فَثِق بِخيرَتِهِ في أُمورِكَ ، ولا تُعجِل حَوائجَكَ في أوَّلِ وَقتِكَ فَيَضيقُ قَلبُكَ ، ويَغشاكَ القُنوطُ.
واعلَم أنَّ للحَياءِ مِقداراً ، فَإن زادَ عَلى ذلك فهو ضَعفٌ ، وَ لِلجودِ مِقداراً ؛ فَإن زادَ عَلَيهِ فَهُوَ سَرَفٌ ، وَلِلحَزمِ مِقداراً ؛ فَإن زادَ عَلَيهِ فَهُوَ جُبنٌ. وَلِلاِقتِصادِ مِقداراً ؛ فَإِن زادَ عَلَيهِ فَهُوَ بُخلٌ ، وَلِلشَّجاعَةِ مِقداراً ، فَإِن زادَت عَلَيهِ فَهُوَ التَّهَوُّرُ. ۶

1.. أعلام الدين : ص ۳۱۳.

2.. أعلام الدين : ص ۳۱۳.

3.. وفي «أ» : آداب اللّه جَلَّ وعَزَّ.

4.. وفي «أ» : تَنالُها.

5.. وفي «أ» : تصلح لك.

6.. عدّة الداعي : ص ۱۲۴، أعلامُ الدين : ص ۳۱۳ كلاهما نحوه وليس فيهما مقاطع منه، الدرّة الباهرة : ص ۴۵ ، ح ۱۴۸ وفيه ذيله من «وللسخاء مقدارا ، فإن زاد عليه فهو سرف».

  • نام منبع :
    چشم تماشا، ترجمه نزهة الناظر و تنبیه الخاطر
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي (مترجم)
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 204729
صفحه از 252
پرینت  ارسال به