وحى كرديم، تو پيش از اين نمى‌دانستى كتاب و ايمان چيست؟ ولى ما آن را نورى قرار داديم كه به وسيله آن هركس از بندگان خويش را بخواهيم هدايت مى‌كنيم و تو مسلّما به سوى راه راست هدايت مى‌كنى.^۱

كسانى كه پيش از بعثت تا زمان وفات رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم با آن بزرگوار معاصر بوده‌اند، تصويرى صحيح و روشن، از وجود مقدس پيامبر براى ما ارائه نداده‌اند. شايد در اين زمينه ديرينه‌ترين و صحيح‌ترين عبارات، سخنان دست پرورده رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم و پسرعمو و وصىّ او امير مؤمنان على بن ابى طالب عليه السّلام باشد كه به امانت‌دارى در نقل مطالب براى به‌تصويركشيدن شخصيّت بى‌نظير پيامبر مقرون است. مردى كه قبل از بعثت از وى جدا نبود و در طول زندگى‌اش، در كنار او زيست، و اين‌گونه از رسول اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم سخن مى‌گويد:

از همان زمانى كه رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم را از شير گرفتند، خداوند يكى از بزرگ‌ترين فرشتگانش را مأمور ساخت تا شب و روز وى را به پيمودن راه راست و مجد و بزرگوارى و درستى و اخلاق نكو، وادارد. من، همانند بچه‌شترى كه مادر خود را دنبال مى‌كند در پى او روان بودم و او هرروز نكته‌اى تازه از اخلاق نيكش برايم بيان مى‌داشت و مرا فرمان مى‌داد تا به او اقتدا كنم. وى مدتى از سال مجاور غار حرا مى‌شد، تنها من او را مشاهده مى‌كردم و كسى جز من او را نمى‌ديد.^۲

گفته فوق مطابق اين فرموده خداى متعال است كه‌وَ إِنَّكَ لَعَلى‌ خُلُقٍ عَظِيمٍ‌^۳

اخلاق، صفتى درونى است كه در جان آدمى ريشه دارد و در مدت چند

مى‌فرستاديم و به ابراهيم و موسى و عيسى سفارش كرديم اين بود كه دين را به‌پا داريد و در آن تفرقه ايجاد نكنيد. آن‌چه را شما به سوى آن دعوت مى‌كنيد، بر مشركان گران است. خداوند هركس را بخواهد برمى‌گزيند و كسى را كه به سوى او بازگردد، هدايت مى‌كند... پس به همين‌جهت تو نيز آنان را به سوى آيين الهى دعوت كن و آن‌چنان‌كه مأمور شده‌اى، استقامت نما و از هوا و هوس‌هاى آنان پيروى مكن و بگو: به هر كتابى كه خدا نازل كرده، ايمان آورده‌ام و مأمورم ميان شما عدالت ورزم. خداوند پروردگار ما و شماست، نتيجه اعمال ما مربوط به ما و اعمال شما از آن شماست. خصومت شخصى ميان ما و شما نيست و خداوند ما و شما را در يك‌جا گرد مى‌آورد و بازگشت همه به سوى اوست.^۱

3. خداوند كسى است كه كتاب را به حق نازل كرد و ميزان را فروفرستاد.^۲

4. آيا مى‌گويند او بر خدا دروغ بسته است؟ درحالى‌كه اگر خدا بخواهد بر قلب تو مهر مى‌نهد و باطل را محو مى‌كند و حق را به فرمانش پابرجا مى‌سازد، زيرا او از آن‌چه درون سينه‌هاست آگاه است.^۳

5. و شايسته هيچ انسانى نيست كه خداوند با او سخن گويد مگر از راه وحى يا از پشت حجاب، يا رسولى مى‌فرستد و به فرمان او، آن‌چه را بخواهد وحى مى‌كند، چراكه او بلندمرتبه و حكيم است* همان‌گونه بر تو نيز روحى را به فرمان خود