199
پیشوایان هدایت (خاتم انبیاء محمد مصطفی صلّی الله علیه و آله)

به عنوان يك تجربه پيشرو در جامعه‌اى شد كه همواره از رسومات جاهلى رنج مى‌برد. رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم براى اصلاح اين جريان وارد عمل شد و تلاش كرد كار به بن‌بست نرسد و به زيد فرمود: «همسرت را نگاه دار و از خدا بيم داشته باش.» ولى تكرار شكايت زيد از زينب سبب شد كه مسأله، به طلاق و جدايى بينجامد.

آن‌گاه فرمان الهى نازل گرديد تا بر آداب و رسوم عرب كه «پسر خوانده‌ها» را پسر واقعى مى‌دانستند، خط بطلان بكشد آن‌جا كه فرمود:

و فرزندخوانده‌هاى شما را فرزندان حقيقى شما قرار نداده است اين سخن را شما بر زبان مى‌آوريد، اما خداوند حق را مى‌گويد و به راه راست هدايت مى‌كند.۱

و بدين‌سان، حق دوستى و برادرى در دين را برايشان محفوظ نگاه داشت. با نازل شدن اين آيات شريف بر پيامبر كه او را بر كشيدن خط بطلان بر اين رسم جاهلى تشويق كرد تا از مردم نهراسد بلكه با شجاعت تمام به اجراى احكام الهى بپردازد۲، در حقيقت خداى سبحان اراده فرمود اين رسم باطل را از ريشه‌وبن بركند. ازاين‌رو، به پيامبرش فرمان داد پس از آن‌كه زينب با طلاق از زيد جدا شد و عدّه‌اش پايان پذيرفت، وى را به ازدواج خويش درآورد.

1.( ۱). وَ ما جَعَلَ أَدْعِياءَكُمْ أَبْناءَكُمْ ذلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِأَفْواهِكُمْ وَ اللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَ هُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ احزاب/ آيه ۴.

2.( ۲). احزاب/ ۳۷- ۴۰؛ تفسير الميزان ۱۶/ ۲۹۰؛ مفاتيح الغيب ۲۵/ ۲۱۲؛ روح المعانى ۲۲/ ۲۳.


پیشوایان هدایت (خاتم انبیاء محمد مصطفی صلّی الله علیه و آله)
198

10. خط بطلان بر آداب و رسوم جاهليت‌

پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم با مهربانى زايد الوصف و قلب سرشار از محبتش به انسانيّت، روزى به‌پا خاست و به قريش فرمود: حضّار! گواه باشيد كه اين زيد پسر من است.۱

بدين‌ترتيب، زيد (ابن حارثه) از قيد و بند بردگى آزاد و به افتخار پسرى برجسته‌ترين آفريده خدا نائل گرديد، زيرا وى از نخستين روزهاى بعثت مبارك حضرت ختمى مرتبت، به آن بزرگوار صادقانه ايمان آورده بود. روزها سپرى شد و زيد در پرتو توجهات نبىّ اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم به سن كمال رسيد. آن حضرت با قاطعيت يك انقلابى بزرگ و مصلحى والامقام، زينب دختر جحش (دختر عمه خود) را به همسرى زيد برگزيد. زينب با كوتاه نيامدن از جايگاه و منزلت اجتماعى و خاندان اصيل خود، از ازدواج با مردى كه سابقه بردگى داشت، سرباز زد، ولى ايمان راستين وى، او را واداشت تا به فرمان خداى متعال پاسخ مثبت دهد كه فرمود:

وَ ما كانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَى اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ؛۲

و هيچ مرد و زن مؤمنى درصورتى‌كه خدا و رسول او درباره آن‌ها تصميمى گرفتند، اختيارى از خود ندارند.

رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم با اين كار در جهت كشيدن خط بطلان بر آداب و رسوم جاهلى و پياده كردن ارزش‌هاى رسالت جاودانى خويش، الگويى بسيار برجسته ارائه داد؛ ولى تفاوت فرهنگ و سرشت افراد، مانع موفقيت اين عمل‌

1.( ۱). اسد الغابه ۲/ ۲۳۵؛ استيعاب ماده زيد.

2.( ۲). احزاب/ ۳۶.

  • نام منبع :
    پیشوایان هدایت (خاتم انبیاء محمد مصطفی صلّی الله علیه و آله)
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    مجمع جهانی اهل البیت (ع)
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1427 ه ق
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 19709
صفحه از 346
پرینت  ارسال به