آن‌ها، شك و ترديدى راه نخواهد يافت.

اين اصول تغييرناپذير، همواره برنامه‌هاى كلى و احكام اساسى انديشه انسانى را، كه گنجايشى فراتر از جهان ماده دارد، تشكيل مى‌دهند؛ ولى قرآن روا نمى‌داند در برابر مبهمات و مسائل اختلافى ميان انسان‌ها، ساكت بماند.

قرآن كريم در برخورد با مبهمات يا موارد اختلاف بشر دو ديدگاه و دو شيوه را به خواننده آگاه عرضه مى‌كند و آن دو شيوه را به داورى مى‌نهد تا جهت برخورد با هرگونه خبرى كه به انديشه آدمى راه يابد معيار و قاعده‌اى كلى به‌شمار آيد.

هريك از اين گونه برخوردها به ريشه‌هايى درونى برمى‌گردد كه بر آن نوع برخورد، سايه افكنده و در هر سخنى كه به انسان عرضه مى‌گردد و از خرد انسانى انتظار مى‌رود در برابر آن، موضعى مناسب و درخور، برگزيند؛ خود را نشان مى‌دهد.

خداى متعال، بعد از اشاره به اين‌كه قرآن، همان فرقانى است كه خداوند آن را بر فرستاده امين خويش فرو فرستاده، چنين مى‌فرمايد:

او كسى است كه اين كتاب را بر تو نازل كرد كه بخشى از آن، آيات محكم (صريح و روشن) كه اساس اين كتاب را تشكيل مى‌دهد، و بخشى از آن متشابه است، آنان كه در دل انحراف دارند، به دنبال آيات متشابهند تا فتنه برانگيزند و آن را به تأويل برند در صورتى كه تفسير آن‌ها را جز خدا و راسخان در علم نمى‌دانند، مى‌گويند: ما به همه آن ايمان آورديم، همه از سوى پروردگار ماست و جز اهل خرد، متذكر اين معنا نمى‌شوند و حقيقت را درنمى‌يابند* خدايا! بعد از آن‌كه ما را هدايت كردى، دل‌هايمان را از راه حق منحرف مگردان و از سوى خود رحمتى بر ما ببخش، كه تو بخشنده‌اى.^۱

اشاره مى‌كند. همان‌گونه كه خداى متعال فرمود:

إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ؛^۱

دين، نزد خدا اسلام است‌

سپس قرآن در ژرفاى سيره هريك از پيامبران اولو العزم به غور و بررسى مى‌پردازد تا خواننده بر مهم‌ترين بخش‌ها و زواياى سيره آنان آگاهى كامل يافته و اين بخش‌ها و آن‌چه در گذشته اتفاق افتاده است و رخدادهايى را كه ارتباط به خط رسالت الهى داشته و بدان ضميمه مى‌شود و با ادامه زندگى، استمرار مى‌يابد، به يكديگر مرتبط سازد.

سرشت بحث تاريخى اين است كه دستخوش تحريف قرار مى‌گيرد و در پرده ابهام و پيچيدگى قرار گرفته و ابرهاى تيره‌اى بر آن سايه مى‌افكند و كار به جايى مى‌رسد كه نمى‌توان به‌آسانى به حقيقت دست يافت و واقع را دريافت نمود و دراين‌جاست كه جامعه انسانى اجازه غفلت از آن و گذر از حقايق موجود در آن را به خود نمى‌دهد.

آيه مبارك 111 سوره يوسف به امكان دروغ‌بافى و به بازى‌گرفتن حقايق تاريخ يا مبالغه در بيان آن‌ها و تحقيق و بررسى بدون علم و آگاهى و پرده پوشى حقى كه بايد زمانى آشكار شود، اشاره مى‌كند.

از اين‌جاست كه مكتب قرآن بايد پژوهشگر حقيقت جو را به سلاحى منطقى مسلّح سازد تا كاملا قادر بر كشف حقيقت باشد.

قرآن كريم، به پى‌ريزى نظريه اصول غيرقابل‌تغييرى پرداخته كه انديشه انسانى هيچ‌گاه توان پا فراتر نهادن از آن‌ها را ندارد و آن‌ها را «محكمات» و «ام الكتاب» ناميده كه براى انديشه آدمى، حقايقى ثابت و روشنند و هيچ زمانى در