سپاه «عسرت» (سختى)
سپاه مسلمانان در مسيرى ناهموار و طولانى به حركت درآمد و رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم برخلاف جنگ‌هاى گذشته، هدف از اين حركت را براى آنان روشن ساخت. در مسير راه يكى از كسانى كه از مدينه وى را همراهى مى‌كرد، از راه بازماند. حضرت به ياران خود فرمود: او را به حال خود وانهيد، اگر در او خيرى باشد خدا وى را به شما ملحق خواهد كرد و اگر نباشد، خداوند شما را از وجود او راحت كرده است.»
زمانى كه رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم به ويرانه‌هاى قوم صالح رسيد، سپاه خود را به سرعت عبور داد و با پند و موعظه ياران خود را مخاطب ساخت و فرمود: به خانه‌هاى ويران ستم‌پيشگان وارد نشويد، مگر اين‌كه از بيم دچارشدن سرنوشتى مانند سرنوشت آنان، گريان شويد.
حضرت، آنان را از برداشتن آب از آن منطقه نهى فرمود و از اهميّت شرايط جوّى آن سامان بدانان هشدار داد.۱ اين سپاه به جهت مشكلات و دشوارى‌هايى كه درخصوص آب و غذا و هزينه و مركب با آن روبه‌رو بود، «جيش العسرة» ناميده شد.
مسلمانان به سپاه روم كه دچار ازهم‌پاشيدگى شده بودند، دست نيافتند، ازاين‌رو، فرستاده خدا و رهبر مسلمانان، براى گزينش يكى از دو كار: تعقيب دشمن يا بازگشت به مدينه، با يارانش به مشورت پرداخت، آن‌ها در پاسخ عرضه داشتند: اگر براى تعقيب دشمن، مأموريت دارى، ما حاضريم. حضرت فرمود: «اگر مأمور به انجام اين كار بودم با شما مشورت نمى‌كردم».۲ بدين‌ترتيب، رسول اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم تصميم گرفت به مدينه بازگردد.
پيامبر صلّى اللّه عليه و اله و سلم با فرمانروايان مناطق شمالى جزيرة العرب ارتباط برقرار
