سال، آن را حلال و سالى ديگر حرام مى‌كنند تا با اين كار تعداد ماه‌هايى كه خداوند حرام كرده يكسان گردانند. زمان به همان‌گونه كه خدا آن را در روز آفرينش آسمان‌ها و زمين، ايجاد كرد، در گردش است، شماره ماه‌ها نزد خدا آن‌روز كه به آفرينش آسمان‌ها و زمين پرداخت، دوازده ماه است، از جمله: چهار ماه حرام كه سه ماه ذى قعده و ذى حجه و محرم پياپى و يكى ماه رجب كه منفرد است و ميان جمادى و شعبان قرار دارد، آيا ابلاغ كردم؟ خدايا! گواه باش.

مردم! زنانتان بر شما حقى دارند و شما نيز متقابلا بر آنان حقى داريد، حق شما بر آنان اين است كه غير شما كسى را به بسترتان راه ندهند و كسى را كه از او كراهت داريد بى‌اجازه شما به خانه‌هايتان نياورند و كار زشت انجام ندهند و اگر مرتكب كار خلافى شدند، خدا به شما اجازه داده آن‌ها را تأديب نماييد و بسترشان را ترك كنيد، و آن‌ها را به اعتدال تنبيه كنيد، اگر دست برداشتند هزينه زندگى و لباس آن‌ها، به شكلى شايسته بر عهده شماست، زنان نزد شما اسيرند و از خود اختيارى ندارند، آن‌ها را به امانت خدا گرفته‌ايد و به سخن الهى بر خود حلال ساخته‌ايد، درباره زنان از خدا بيم داشته باشيد و با آن‌ها به نيكى رفتار كنيد.

مردم! مؤمنان با يكديگر برادرند، براى هيچ‌كس مال برادرش جز، به رضايت وى حلال نيست. مردم! آيا ابلاغ كردم؟ خدايا! گواه باش.

پس از من به كفر بازمگرديد كه در اثر آن يكديگر را گردن بزنيد، زيرا من ميان شما چيزى به وديعه نهادم كه اگر بدان متمسك شويد، هرگز به گمراهى دچار نمى‌شويد؛ كتاب خدا و عترت و اهل بيتم، آيا ابلاغ نمودم؟ خدايا! گواه باش.

مردم! پروردگار شما يكى و پدرتان نيز يكى است، همه فرزند آدميد و آدم از خاك آفريده شده است، گرامى‌ترين فرد شما نزد خدا پرهيزكارترين شماست، عرب بر غيرعرب جز به پرهيزكارى برترى ندارد، آيا ابلاغ كردم؟ خدايا! گواه باش.

لكل وارث نصيبه من الميراث و لا يجوز لوارث وصية فى اكثر من الثلث، و الولد للفراش و للعاهر الحجر، من ادّعى الى غير ابيه او تولّى غير مواليه فعليه لعنة اللّه و الملائكة و الناس اجمعين، لا يقبل اللّه منه صرفا و لا عدلا... و السلام عليكم و رحمة اللّه»؛^۱

مردم! سخنم را بشنويد تا مطالبى را برايتان بيان دارم، چه اين‌كه نمى‌دانم شايد سال بعد شما را در چنين مكانى نبينم. مردم! جان و مال شما تا آن‌گاه كه به ديدار خدا مى‌رويد، مانند اين روز و اين ماه و اين سرزمينتان بر يكديگر حرام است، آيا ابلاغ كردم: خدايا! گواه باش.

هركس امانتى نزد اوست آن را به صاحبش بازگرداند، رباى دوران جاهليت ساقط است و نخستين ربايى كه آن را ساقط مى‌كنم، رباى عمويم عباس پسر عبد المطلب است. خون‌هايى كه در جاهليّت ريخته شده ناديده گرفته مى‌شود، و نخستين خونى را كه ناديده مى‌گيرم خون عامر پسر ربيعه پسر حارث پسر عبد المطلب است.

امتيازات جاهليّت به‌جز پرده‌دارى كعبه و آب دادن حاجيان، از درجه اعتبار ساقط است. قتل عمد بايد قصاص شود، و هرچه به وسيله عصا و سنگ كشته شود، شبه عمد است و بايد صد شتر ديه داده شود، آن‌كس كه بر اين مقدار بيفزايد، انديشه‌اى جاهلى دارد.

مردم! شيطان از اين‌كه در سرزمين شما مورد پرستش قرار گيرد، مأيوس گشته ولى جز پرستش راضى است در اعمالى كه آن‌ها را كوچك مى‌شماريد، از او فرمان ببريد.

مردم! تأخير ماه حرام، افزايش در كفر است، آنان كه كافرند بدان گمراه مى‌گردند، يك‌