تقويت مى‌شود و در نماز جماعت و حج فوايد اجتماعى و سياسى آشكارى وجود دارد، روزه‌دارى فوايد بهداشتى غيرقابل‌انكارى است و به يك سخن، پى‌بردن به راز و رمز ظاهرى احكام اسلام امرى ناممكن و دشوار است تا چه رسد به فوايد نهانى آن‌ها كه به مراتب دشوارتر است.

از آن‌جا كه دين اسلام دستوراتى پسنديده و احكامى سازگار با عقل و خرد دارد و سهل و ساده است و برطرف‌كننده تنگناها و به ابراز شهادتين اكتفا مى‌كند و تعاليم و دستوراتش عالى و قاطع و جدّى است، مردم دسته‌دسته به اين آيين گرويدند و مسلمانان بر بزرگ‌ترين ممالك زمين، سرورى يافتند و نورانيّت اين دين، شرق و غرب گيتى را درنورديد و تمام سرزمين‌هاى آن زير پرچم اسلام درآمد و همه ملّت‌ها از هر نژاد و زبان در برابر آن سرتسليم فرود آوردند.

ديرى نپاييد همان مردى كه روزى از مكه نهانى بيرون رفت و يارانش مورد آزار و شكنجه و جور و ستم قرار مى‌گرفتند و در راه دين و آيين خويش، دچار رنج و گرفتارى بودند، گاهى پنهانى رهسپار حبشه مى‌شدند و گاهى به صورت ناشناس رهسپار مدينه، اكنون با همين ياران، براى اداى عمره قضا آشكارا وارد مكه شده و دشمنان قادر بر بازگرداندن و جلوگيرى از او نبودند و پس از اندك مدتى پيروزمندانه وارد مكه گرديد و بى‌آن‌كه خونى به اندازه شاخ حجامت و حتى قطره‌اى خون به زمين بريزد، بر مردم آن سامان سيطره يافت و آنان با ميل و رغبت و يا بى‌ميلى، پذيراى اسلام شدند و سران عرب به حضور وى شرفياب گشته و به اطاعت او درآمدند و پيش از اين فتح، قدرت پيامبر به پايه‌اى رسيده بود كه فرستادگان و سفيران خويش را نزد پادشاهان جهان چون كسرى و قيصر و مقامات پايين‌تر از آنان اعزام و آن‌ها را به پذيرش اسلام‌

آيين سهل و ساده‌

رسول اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم به همين بسنده نمود كه مردم «لا اله الّا اللّه محمد رسول اللّه» بگويند و نماز به‌پا دارند و زكات بپردازند و روزه بگيرند و حج خانه خدا به جاى آورند و پايبند احكام اسلام باشند. بر زبان جارى ساختن همين دو كلمه «لا اله الّا اللّه، محمد رسول اللّه» حقوق متقابل بين مسلمانان را براى گوينده اين جملات، ضمانت مى‌كرد.

تعاليم والاى اسلام‌

پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم بر پايه تساوى حقوق ميان تمام آفريدگان و عدم برترى فردى بر ديگرى جز به تقوا و برقرارى برادرى و برابرى ميان مؤمنان- از جهت حرمت يكسان خونشان و ارزشمند بودن پيمانشان- و عفو عمومى نسبت به گروندگان، برانگيخته شد.

آن حضرت آيينى درخشان و قانونى عادلانه، كه آن را از خدا دريافت كرده بود، بنا نهاد. قانونى كه تمام احكام عبادات و دادوستدها و امور مورد نياز دنيا و دين مسلمانان را در بر داشت، قانونى عبادى، اجتماعى، سياسى، اخلاقى كه از بيان هيچ مسأله‌اى كه امكان وقوع آن در زندگى آينده بشر مطرح و بشر بدان نيازمند باشد، فرونگذارده است. از ديدگاه مسلمانان حكم هر حادثه و رخدادى از ريشه‌هاى قانونى آيين اسلام قابل تشخيص است كه بايد بدان رجوع كرد.

عبادات، در دين مقدس اسلام تنها جنبه عبادى ندارند بلكه از فوايد جسمى و اجتماعى و سياسى نيز برخوردارند [مثلا] طهارت، پاكيزگى و نظافت را به ارمغان مى‌آورد و در نماز، جنبه‌هاى معنوى و جسمى انسان‌