فرودست خود جور و تعدّى كند و نزد فرادستان گردنكشى نمايد، بدون انديشه سخن بر زبان آورد، اگر سخنى گويد گناه ورزد و اگر سكوت كند غافل گردد و اگر فتنهاى برايش رخ دهد به سويش بشتابد و خود را به كام مرگ فرستد، اگر فضيلتى ديد از آن روگردان شده و در پى كسب آن برنيايد. از گناهان گذشتهاش پروايى ندارد. در بقيه عمرش از انجام دادن گناه بازنمىايستد، در انجام دادن كار نيك تنبلى كرده و آن را به تأخير مىاندازد و بر فرصتهاى از دست داده اندوه به خود راه نمىدهد و اهميّت و ارزشى قائل نيست، آنچه بيان شد، ده ويژگى از صفات انسان جاهل و نادانى است كه از عقل و خرد محروم و بىبهره است.
منابع قانونگذارى
خاتم پيامبران صلّى اللّه عليه و اله و سلم راه سعادت حقيقى را براى همه مردم ترسيم فرموده و در صورت پايبند بودن آنان به دستوراتى كه براى آنها روشن ساخته، راه رسيدن به آن را برايشان تضمين نموده است. در بيان نبىّ اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم راه سعادت در تمسّك و پايبندى به دو ركن اصلى ثقلين كه هيچيك از ديگرى بىنياز نيست، خلاصه مىشود. آنجا كه فرمود:
3. «ايها الناس! انى فرطكم، و انتم واردون علىّ الحوض ألا و إنى سائلكم عن الثقلين، فانظروا: كيف تخلّفونى فيهما؟ فان اللطيف الخبير نبأنى: أنّهما لن يفترقا حتى يلقيانى، و سألت ربّى ذلك فأعطانيه، الا و إنّى قد تركتهما فيكم:
كتاب اللّه و عترتى اهل بيتى، لا تسبقوهم فتفرّقوا و لا تقصروا عنهم فتهلكوا و لا تعلّموهم فانّهم أعلم منكم.
أيّها الناس! لا الفينّكم بعدى كفارا، يضرب بعضكم رقاب بعض، فتلقونى فى كتيبة كمجرّ السيل الجرّار.