آن حضرت خواندن و نوشتن نياموخت، ولى با نادانى و جاهليت و بت‌پرستى مبارزه كرد. دينى راستين و آيينى جهانى براى بشر به ارمغان آورد و در طول تاريخ، انسان‌ها را به هماوردى فراخواند. وى از نظر شخصيّت و دانش و معارف، سخنان جامع و پرمعنا و خرد برتر و فرهنگ و شيوه تربيتى‌اش، معجزه بود.
از اين‌جاست كه خداى متعال مى‌فرمايد:
به خدا و فرستاده‌اش ايمان آوريد، آن پيامبر درس‌نخوانده‌اى كه به خدا و كلماتش ايمان دارد و از او پيروى كنيد تا هدايت يابيد.۱
و نيز خطاب به رسولش فرمود:
و خداوند كتاب و حكمت را بر تو نازل كرد و آن‌چه را نمى‌دانستى به تو آموخت و فضل و عنايت خدا بر تو هماره بزرگ بوده است.۲
آرى، خداوند آن‌چه را لازم بود به او وحى نمود و كتاب و حكمت را به او آموخت و وى را مشعلى فروزان و حجت و فرستاده‌اى بيانگر دستورات الهى و پنددهنده‌اى امانتدار، شخصيّتى يادآوركننده، مژده‌دهنده و بيم‌دهنده مقرّر داشت.۳
خداوند به وى شرح صدر و سينه‌اى گشاده عنايت كرد و او را براى پذيرش وحى و پرداختن به وظيفه ارشاد، در جامعه‌اى كه تعصّب و خودخواهى بر آن سايه‌افكن بود، مهيا ساخت، آن وجود مقدّس،
