كالا را از او خريدارى كرد و بهاى آن را نپرداخت. مرد زبيدى دادخواهى نزد قريش برد، ولى قريشيان از يارى كردن زبيدى بر ضد عاص بن وائل خود دارى كردند و او را از خود راندند. مرد زبيدى با مشاهده اين وضع نامناسب از كوه ابو قبيس بالا رفت و مردم را به يارى طلبيد و زبير بن عبد المطلب به پاخاست و مردم را به پيمان يادشده فراخواند و بدين‌سان، پيمان‌نامه عملى شد، آن‌گاه همگى نزد عاص بن وائل شتافته و كالاى مرد زبيدى را از او ستاندند و به صاحبش سپردند.^۱

6. بازرگانى با اموال خديجه‌

به جهت موهبت اخلاقى بسيار پسنديده و همت والا و امانتدارى و راستگويى رسول اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم، شخصيت آن بزرگوار در جامعه مكّى خوش درخشيد و دل‌ها به سمت او جذب شد. وى سلاله خاندانى پاك به‌شمار مى‌آمد، اما فقر و تنگدستى حاكم بر خانواده ابو طالب كه پيامبر نيز در آن به سر مى‌برد، سبب شد تا ابو طالب به برادرزاده خويش پيشنهاد كند با دارايى خديجه دختر خويلد به بازرگانى و تجارت بپردازد. در آن دوران 25 بهار از عمر شريف رسول خدا مى‌گذشت.

ابو طالب براى عملى ساختن اين كار نزد خديجه شتافت و قبل از همه وى را در جريان امر قرار داد و خديجه با شناخت قبلى خود از رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم بلافاصله آن را پذيرا و فوق العاده شادمان گشت و در آن سفر بازرگانى دو برابر

5. پيمان جوانمردان (حلف الفضول)

قريش بعد از جنگ فجار، در خود احساس ضعف و ازهم‌پاشيدگى نمود و از آن بيم داشت كه مبادا مورد تاخت‌وتاز اعرابى كه از قدرت و توان بيشترى برخوردار بودند، قرار گيرد. ازاين‌رو، زبير بن عبد المطلب مردم را به گردهمايى در «حلف الفضول» فراخواند و بنى هاشم و بنى زهره و بنى تميم و بنى أسد، در خانه عبد اللّه بن جدعان گرد آمدند و هم‌پيمانان، با فروبردن دستان خويش در آب زمزم براى يارى افراد مظلوم و ستمديده، كمك به نيازمندان و امر به معروف و نهى از منكر با يكديگر، پيمان همكارى بستند.^۱ اين پيمان برجسته‌ترين پيمانى بود كه در دوران جاهليت بسته شد.

رسول اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم كه در آن روزگار اندكى بيش از بيست بهار از عمر شريفش‌^۲ سپرى مى‌شد، در اين پيمان شركت جست و پس از پيامبرى خود، آن پيمان را ستود و مورد تأييد قرار داد و فرمود: «در خانه عبد اللّه بن جدعان در پيمانى شركت جستم كه اگر عوض آن، شتران سرخ‌مو به من مى‌دادند آن‌چنان شاد نمى‌گشتم و اگر در دوران اسلام نيز به چنان پيمانى دعوت مى‌شدم، اجابت مى‌كردم.»^۳

در مورد علت نامگذارى اين پيمان به حلف الفضول گفته شده: سه تن كه نام آنان از ماده «فضل» برگرفته شده بوده در اين پيمان حضور داشته‌اند. انگيزه بسته شدن اين پيمان اين‌گونه نقل شده: مردى از قبيله زبيد يا بنى اسد بن خزيمه در ماه ذى القعده كالايى را وارد مكّه نمود و عاص بن وائل سهمى، آن‌