چرا که پدر در مکارم اخلاق است و در مشکاة، محاسنِ افعال.
البته با اين ديد، همهکتاب‏ها در تکميل آثار قبلى از خود هستند.

جايگاه کتاب

مشکاة ا‏لأنوار از مصادر بحار الأنوار و مستدرک الوسائل محسوب مى‏شود و نقل اخبار فراوانِ آن از المحاسنِ احمد بن محمد برقى (م 280ق)، سبب اهمّيت ويژه آن شده است.

بسيارى از رواياتى که طبرسى از المحاسن آورده است، در دست‏نوشته‏هاى موجود در المحاسن يافت نمى‏شود که نشان از آن است که نسخه‏اى کامل‏تر از نوشته‏هاى موجودِ المحاسن، نزد طبرسى بوده است.^۱

کتاب‏شناخت

دست‏نوشت‏هاى مشکاة ‏الأنوار، اندک اند، مانند: نسخه‏هاى ميرزا محمدعلى اردوبادى در نجف، وزيرى يزد، مجلس و آستان قدس رضوى.^۲ امّا چاپ‏هاى آن عبارت اند از:

الف. متن کتاب

1. مشکاة الأنوار فى غرر الأخبار، مقدمه و تحقيق: صالح جعفرى، نجف:حيدرية، مکرر، 1370، 1385ق و.... قم: اسماعيليان، مکرر، 1385ق و...بيروت: اعلى، مکرر، 1411ق و....

مرگ، شامل 9 فصل.

8. باب هشتم: درباره صفات نهى شده و آنچه مربوط به آنهاست، شامل 10فصل.

9. باب نهم: در ذکر مواعظ.

10. فصل دهم: در متفرّقات.
مؤلّف، احاديث را بدون ذکر سند بیان مى‏کند، و معمولاً نام راوى آخر و امام رامى‏آورد.
ذکر اين نکته نيز خالى از فايده نيست که در بيشتر منابع، مشکاة الأنوار را تکميل و تتميم مکارم الأخلاقِ حسن بن فضل طبرسى دانسته‏اند و چنين بر مى‏آيد که چون مکارم، ناقص بوده يا مؤلف، آن را ناتمام گذاشته، براى تکميل آن،مشکاة را نوشته است.^۱
در صورتى که هم مکارمکتاب کاملى است و هم از گفته‏هاى طبرسى فهميده مى‏شود که مشکاة را مستقل تأليف کرده است. او در مقدمه مشکاة فرموده است:
پدرم، بعد از نوشتن مکارم الأخلاقکه مورد توجّه واقع شد،تصميم به تأليف کتاب ديگرى گرفت و مقدارى يادداشت فراهم کرد که بعداز او، غير از يادداشت‏هاى اندکِ او اين کتاب را تأليف،تبويب و تصنيف کرد.^۲
با اين حال، مشکاة اگر هم تکميل کار پدر باشد، ربطى به مکارم الأخلاق ندارد؛ بلکه تکميل کتاب ديگرى از اوست؛ علاوه بر اين که طبرسى گفته است يادداشت‏هاى اندکى را پدرم فراهم آورده بود. مگر اين که بگوييم، منظور،تکميل معنوى است؛