17
گزیده مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار

چرا که پدر در مکارم اخلاق است و در مشکاة، محاسنِ افعال.
البته با اين ديد، همهکتاب‏ها در تکميل آثار قبلى از خود هستند.

جايگاه کتاب

مشکاة ا‏لأنوار از مصادر بحار الأنوار و مستدرک الوسائل محسوب مى‏شود و نقل اخبار فراوانِ آن از المحاسنِ احمد بن محمد برقى (م 280ق)، سبب اهمّيت ويژه آن شده است.

بسيارى از رواياتى که طبرسى از المحاسن آورده است، در دست‏نوشته‏هاى موجود در المحاسن يافت نمى‏شود که نشان از آن است که نسخه‏اى کامل‏تر از نوشته‏هاى موجودِ المحاسن، نزد طبرسى بوده است.۱

کتاب‏شناخت

دست‏نوشت‏هاى مشکاة ‏الأنوار، اندک اند، مانند: نسخه‏هاى ميرزا محمدعلى اردوبادى در نجف، وزيرى يزد، مجلس و آستان قدس رضوى.۲ امّا چاپ‏هاى آن عبارت اند از:

الف. متن کتاب

1. مشکاة الأنوار فى غرر الأخبار، مقدمه و تحقيق: صالح جعفرى، نجف:حيدرية، مکرر، 1370، 1385ق و.... قم: اسماعيليان، مکرر، 1385ق و...بيروت: اعلى، مکرر، 1411ق و....

1.. الذریعة، ج ۲۱، ص ۵۵.

2.. ر.ک: مشکاة الأنوار، چاپ آل البیت، مقدمه، ص۲۰؛ فهرست نسخه های خطّی کتاب خانۀ مجلس، ج۱۰، ص۱۳۰۲؛ فهرست نسخه های خطّی کتاب خانۀ وزیرى یزد، ج۴، ص۱۴۷۳؛ الذریعة، ج۲۱، ص۵۵.


گزیده مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار
16

مرگ، شامل 9 فصل.

8. باب هشتم: درباره صفات نهى شده و آنچه مربوط به آنهاست، شامل 10فصل.

9. باب نهم: در ذکر مواعظ.

10. فصل دهم: در متفرّقات.
مؤلّف، احاديث را بدون ذکر سند بیان مى‏کند، و معمولاً نام راوى آخر و امام رامى‏آورد.
ذکر اين نکته نيز خالى از فايده نيست که در بيشتر منابع، مشکاة الأنوار را تکميل و تتميم مکارم الأخلاقِ حسن بن فضل طبرسى دانسته‏اند و چنين بر مى‏آيد که چون مکارم، ناقص بوده يا مؤلف، آن را ناتمام گذاشته، براى تکميل آن،مشکاة را نوشته است.۱
در صورتى که هم مکارمکتاب کاملى است و هم از گفته‏هاى طبرسى فهميده مى‏شود که مشکاة را مستقل تأليف کرده است. او در مقدمه مشکاة فرموده است:
پدرم، بعد از نوشتن مکارم الأخلاقکه مورد توجّه واقع شد،تصميم به تأليف کتاب ديگرى گرفت و مقدارى يادداشت فراهم کرد که بعداز او، غير از يادداشت‏هاى اندکِ او اين کتاب را تأليف،تبويب و تصنيف کرد.۲
با اين حال، مشکاة اگر هم تکميل کار پدر باشد، ربطى به مکارم الأخلاق ندارد؛ بلکه تکميل کتاب ديگرى از اوست؛ علاوه بر اين که طبرسى گفته است يادداشت‏هاى اندکى را پدرم فراهم آورده بود. مگر اين که بگوييم، منظور،تکميل معنوى است؛

1.. بحار الأنوار، ج ۱، ص ۹؛ ریاض العلماء، ج ۳، ص ۴۰۷؛ الذریعة، ج ۲۱، ص ۵۴.

2.. مشکاة ‏الأنوار، چاپ بیروت، مقدّمۀ مؤلف، ص ۱۳ ـ ۱۴ ؛ مستدرک الوسائل، خاتمه، ج ۱، ص ۳۲۸.

  • نام منبع :
    گزیده مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 20047
صفحه از 128
پرینت  ارسال به