13
گزیده المحاسن

برخى از شاگردان و راويان حديث از برقى _ که از محدّثان و رجال مشهور شيعه هستند_، عبارت‏اند از: سعد بن عبد الله‏ اشعرى؛ سهل بن زياد آدمى رازى؛ على بن ابراهيم قمى؛ محمّد بن ابى القاسم ماجيلويه (داماد برقى)؛ على‏بن محمّد بن اذينه؛ محمّد بن على بن محبوب؛ محمّد بن جعفر بن بطه قمى؛ محمّد بن يحيى عطار؛ احمد ابن ادريس قمى.۱ او در سلسله روايات بسيارى واقع است و عالمان رجال، وى را به وثاقت و اعتماد ستوده‏اند.۲

با اين همه، اعتماد او بر اخذ حديث از برخى از راويان ضعيف مانند: احمد بن محمّد سيّارى، بکر بن صالح، حسين بن على بن ابى عثمان، محمّد بن حسن شَمّون و محمّد بن على کوفى (ابو سمينه) و همچنين اعتماد بر احاديث مرسل، موجب خرده‏گيرى برخى دانشمندان و طعن قمى‏ها بر او شده است.

احمد بن محمّد بن عيسى، رئيس و فقيه قم، به اين دليل يا دلايل ديگر، برقى را از شهر تبعيد کرد؛ ولى پس از مدتى او را بازگرداند و از وی عذر خواست.۳

در هر صورت در جلالت و عظمت او ترديدى نيست. نقل مشايخ بزرگ شيعه از او و جايگاه کتابش در ميان کتبى همچون: الکافى، التّهذيب، الاستبصار، کامل الزيارات و تفسير القمّى و ديگر مصادر اوّليه، دليل بر مقام و شأن والاى برقى است.

برقى علاوه بر حديث، در تاريخ، جغرافيا، ادب و شعر نيز خبره بوده است. مسعودى در مقدّمه مروج الذهب، او را از مؤلّفان کتب تاريخ دانسته است. مؤلّف تاريخ قم،

1.. مفاخر اسلام، ج ۱، ص ۲۵۳.

2.. رجال النجاشى، ش ۱۸۲؛ الفهرست، طوسى، ص ۴۴؛ مجمع الرجال، ج ۱، ص ۱۳۸.

3.. الرجال، علّامه حلّی، ص ۱۴.


گزیده المحاسن
12

روايت کرده که برخى چون حسين بن سعيد، خود، ده‏ها کتاب داشته‏اند.۱

او پس از کسب دانش در قم، بر مسند افاده نشست و تا آخر عمر در اين شهر اقامت داشت و در سال 280 قمرى رخت از سراى فانى به دیار باقى کشيد.

برقى در ميان دانشمندان، مقام والايى دارد. در کتاب‏های رجال چهارگانه شيعه، از او ياد شده است. همچنين در الکافى و ديگر کتب چهارگانه حديثى (کتب اربعه)، احاديث بسيارى از وى نقل شده است. علاوه بر آثار شيعى، در آثار دانشمندان اهل سنّت نيز از وى ياد شده است.۲

برقى را از اصحاب و ياران امام جواد علیه السلام و امام هادى علیه السلام به شمار آورده‏اند.۳

تبار برقى از جمله پدر، برادرش، فرزندان و ديگر بازماندگان وى نيز از عالمان و محدّثان به شمار مى‏رفتند. در کتاب‏های رجالى از افراد بسيارى از اين خاندان به عنوان محدّث ياد شده است.

او از بسيارى از شاگردان ائمّه علیهم السلام نيز کسب علم نمود. چند تن از استادان مهمّ وى عبارت‏اند از: ابن ابى عمير؛ بزنطى؛ ابن محبوب؛ عبد العظيم حسنى علیه السلام؛ آدم بن اسحاق قمى؛ حسين بن سعيد اهوازى؛ حسن بن على بن يقطين؛ حسن بن على وشاء؛ حسين بن يزيد نوفلى؛ حماد بن عيسى؛ علاء بن رزين.۴

1.. دانش‏نامۀ جهان اسلام، ج ۳، ص ۱۵۸.

2.. براى آگاهى بیشتر، ر.ک: مفاخر اسلام، على دوانى، ج ۱، ص ۳۴۰ ـ ۳۸۱؛ دانش‏نامۀ جهان اسلام، ج ۳، مدخل «برقى»، نگارش محمّد جواد شبیرى؛ المحاسن، با مقدّمه: سیّد جلال الدّین محدّث ارموى؛ دایرة المعارف تشیّع، ج ۳، مدخل «برقى»، نگارش سید مهدى حائرى؛ اثرآفرینان، زندگی‏نامۀ نام‏آوران فرهنگى ایران، ج ۲، ص ۴۴؛ دانش‏نامۀ ایران و اسلام، دفتر ۹، ص ۱۲۲۴ ـ ۱۲۲۵.

3.. الفهرست، طوسى، ص ۳۹۸ و ۴۱۰.

4.. دانش‏نامۀ جهان اسلام، ج ۳، ص ۱۵۸؛ مفاخر اسلام، ج ۱، ص ۳۵۱ ـ ۳۵۳.

  • نام منبع :
    گزیده المحاسن
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 7029
صفحه از 85
پرینت  ارسال به