119
تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري

بر او خواند و همه آنها را نيز روايت كرد. مشايخ او عبارت اند از: ابو احمد سمرقندى، محمّد بن حسن بن احمد بن وليد قمى، حسين بن احمد بن ادريس قمى، جعفر بن محمّد بن قولويه قمى، محمّد بن ابن عمر بن عبد العزيز كشّى و زيد بن محمّد حلقى. تلعكبرى در سال 340 ق، از وى حديث شنيد و اجازه روايت گرفت. ۱

تأليفات

آثار ابن نعيم سمرقندى، همگى ناياب اند: 1 . تنبيه عالمٍ قتله عمله، 2 . النور لِمَن تدبّره.

47 . ابو على صولى بصرى (م، پس از 355 ق)

احمد بن محمّد بن جعفر، مكنا به ابو على صولى بصرى؛ محدّث. ابو على صولى، در بصره زاده شد و بعدها به بغداد رفت. به قرينه مهاجرت ابو على صولى از بصره به بغداد در سال 353 ق، و اين كه مردم در بغداد از وى استماع حديث كرده اند، ۲ مى توان حدس زد كه دست كم پس از 355 ق، درگذشته است. او همواره يار و مصاحب جلودى بصرى بود. وى به اندازه اى در بغداد بوده كه بتواند نقل روايت كند و مصادر، ابو على صولى را توثيق كرده اند؛ ۳ اگرچه قولى بر روايت او از ضعفا نيز وجود دارد. ۴ ابو الفرج محمّد بن موسى قزوينى ۵ و شيخ مفيد، از وى روايت كرده اند. ۶

تأليف

تنها، كتابى به نام أخبار فاطمة عليهاالسلام به ابو على صولى نسبت داده شده، ۷ كه آن هم ناياب است.

1.رجال الطوسى، ص ۴۲۰ ـ ۴۲۱؛ الفهرست ، طوسى، ص ۱۲۰.

2.رجال النجاشى، ص ۸۴؛ الفهرست ، طوسى، ص ۷۸.

3.رجال النجاشى، همان جا؛ الفهرست ، طوسى، همان جا.

4.رجال النجاشى، همان جا.

5.رجال الطوسى، ص ۴۱۶.

6.رجال النجاشى، همان جا.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
118

نخستين عالم امامى اى است كه به آن دست يافته است. ۱ سومين كتاب، شرح الأخبار فى فضائل الأئمة الأطهار عليهم السلام است.

44 . ابن عون اسدى (زنده در نيمه دوم سده چهارم)

محمّد بن جعفر بن محمّد بن عون اسدى، مكنا به ابو الحسين؛ محدّث و فقيه. نه تنها سال وفات و زادگاه او معلوم نيست، كه آگاهى ما از شرح حال او نيز اندك است. به قرينه روايت هارون بن موسى تلعكبرى از وى، مى توان حدس زد كه او در نيمه دوم سده چهارم، در بغداد زندگى مى كرده است. ۲

تأليف

تنها اثرى كه براى وى نام برده شده، الردّ على أهل الاستطاعة نام دارد و ناياب است.

45 . ابن تمام كوفى

محمّد بن على بن فضل بن تمام كوفى دهقان، مكنا به ابو الحسين (ابو الحسن)؛ محدّث. وى كثير الرواية بوده و تَلَّعُكبُرى و ابو محمّد محمّدى، از وى روايت كرده اند.

تأليف

تنها اثرى كه براى ابن تمام كوفى بر شمرده اند، الفرج فى الغيبة نام دارد و ناياب است. ۳

46 . ابن نعيم سمرقندى (م ، پس از 340 ق)

حيدر بن محمّد بن نعيم سمرقندى، مكنا به ابو احمد؛ محدّث. وى عالمى بزرگ بود و هزار كتاب از مصنّفات و اصول شيعه را روايت كرد، چنان كه مصنّفات عيّاشى را

1.بحار الأنوار، ج ۱، ص ۳۶.

2.الفهرست ، طوسى، ص ۲۲۹ ـ ۲۳۰؛ رجال الطوسى، ص ۴۳۹؛ رجال النجاشى، ص ۳۷۳.

3.الفهرست ، طوسى، ص ۲۴۰؛ رجال الطوسى، ص ۴۴۳.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 100416
صفحه از 554
پرینت  ارسال به