135
تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري

تأليف

در مصادر، يك كتاب با عنوان مجموع الدعوات، ۱ براى ابو الحسين تلعكبرى نام برده اند ـ كه گاه با همين عنوان مجموع التلعكبرى ۲ و كتاب عتيق ۳ از آن ياد شده ـ ؛ ولى گاه به پدر او، هارون بن موسى نيز نسبت داده شده است. ۴ اين كتاب تا سده يازدهم موجود بود. ابن طاووس (م 662 ق) نسخه اى از آن را ـ كه به خطّ محمّد بن هارون تلعكبرى، مؤلّف كتاب بود ـ داشته، ۵ و كفعمى (م 997 ق) و محمّد باقر مجلسى (م 1111 ق) نيز نسخه اى از آن را در اختيار داشتند كه در سال 576 ق، استنساخ شده بود. ۶ مجموع الدعوات از مصادر ابن طاووس ۷ و محمّد باقر مجلسى ۸ است. گويا افندى اصفهانى (م 1132 ق) و محدّث نورى (م 1332 ق) آن را در دسترس نداشته اند؛ چراكه آن دو، تنها به واسطه ابن طاووس و مجلسى، از آن نقل كرده اند. ۹

9 . ابو عبد اللّه غضائرى (م 411 ق)

حسين بن عبيد اللّه بن ابراهيم، مكنا به ابو عبد اللّه و معروف به ابو عبد اللّه غضائرى؛ محدّث و رجالى. ابو عبد اللّه غضائرى، اهل واسط بود و در بغداد نيز زندگى كرد. ۱۰

1.مهج الدعوات، ص ۱۷۴؛ بحار الأنوار، ج ۱، ص ۳۳.

2.البلد الأمين، ص ۵۰۳.

3.بحار الأنوار، همان جا.

4.بحار الأنوار، ج ۱۰۰، ص ۲۱۱؛ مستدرك الوسائل، ج ۱۰، ص ۳۵۱.

5.مهج الدعوات، همان جا.

6.البلد الامين، همان جا؛ بحار الأنوار، همان جا.

7.مهج الدعوات، ص ۱۷۴ ـ ۱۷۵؛ فتح الابواب، ص ۲۰۴.

8.بحار الأنوار، ج ۱، ص ۳۳.

9.رياض العلماء، ج ۵، ص ۲۹۴ ـ ۲۹۵؛ مستدرك الوسائل، ج ۱، ص ۳۶۶، ص ۵۷۰؛ ج ۶، ص ۱۱۴، ص ۲۷۲ ـ ۲۷۳.

10.لسان الميزان، ج ۲، ص ۱۲۵ ـ ۱۲۶.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
134

وى در شعر و ادب نيز سرآمد بود و سخن شناسى معروف و بلكه يگانه دوران خويش، شناخته مى شد. ۱

تأليفات

كتاب هايى كه به سيّد رضى نسبت داده شده، در زمينه هاى گوناگونى فراهم آمده اند: شعر، تفسير، فقه الحديث و گاه تاريخ؛ ولى رويكرد حاكم بر همه آثار حديثى او، ادبى و بلاغى است.
آثار حديثى چاپى: 1 . خصائص الأئمّة، 2 . المجازات النبوية، 3 . نهج البلاغة.

8 . ابو الحسين تَلَّعُكبُرى (زنده در 410 ق)

محمّد بن هارون بن موسى تلعكبرى، مكنا به ابو الحسين؛ محدّث. وى فرزند محدّث معروف، هارون بن موسى (م 385 ق) بود. كنيه او را گاه، ابو جعفر نيز ذكر كرده اند. ۲ سال وفات محمّد بن هارون، معلوم نيست؛ ولى به گزارشى، شيخ مفيد (م 413 ق) در سال 410 ق از او حديث شنيد. ۳ وى ساكن بغداد بود و به دمشق نيز سفر كرد. ۴ او هم شاگردى نجاشى و نيز شيخ حديث او بود. ۵ گرچه اين محدّث در مصادر، توثيق نشده است، به قرينه قرار گرفتن او در طريق احاديث نجاشى و طرق كتاب رجال او، افزون بر طلب رحمت نجاشى بر وى ۶ و اين كه نجاشى مشايخ حديث خود را توثيق كرده، ۷ اين حدسْ قوى مى نمايد كه نجاشى به او اعتماد داشته است.

1.خصائص الائمة، ص ۸۱ ـ ۸۲؛ خاتمة مستدرك الوسائل، ج ۱، ص ۳۶۹.

2.قرّة العيون : ۴۳۹.

3.رجال النجاشى، ص ۷۹، ص ۴۳۹.

4.فرج المهموم، ص ۲۳۶؛ قواعد الحديث، ص ۱۸۳.

5.همان : ص۴۳۸.

6.بحار الأنوار، ج ۸۷، ص ۱۴۲.

7.رجال النجاشى، ص ۴۳۹، ص ۷۹؛ الذريعة، ج ۲۰، ص ۵۴.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 101624
صفحه از 554
پرینت  ارسال به