169
تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري

باب، 23 . كتاب الديات، 56 باب، 24 . كتاب الشهادات، 23 باب، 25 . كتاب القضاء والأحكام، 19 باب، 26 . كتاب الأيمان و النذور و الكفّارات، 18 باب.
كتاب الروضة نيزدر 262 باب، 597 حديث دارد. در اين بخش، رساله ها، كتاب ها، وصيت ها و خطبه هاى ائمه عليهم السلام ، آداب شايستگان، علوم نادره و بسيارى ديگر از آموزه هاى اهل بيت عليهم السلام در موضوعات پراكنده، ذكر شده است.
درباره تعداد كتاب هاى اصول و فروع، عناوين، ترتيب و شمار احاديث هر كدام، در مصادر و نسخه چاپى اختلاف وجود دارد. شيخ طوسى دو كتاب العشرة و العقيقة را ذكر نكرده و دو كتاب عقل و فضل علم را در بخش اصول، دو كتاب الطهارة و الحيض، دو كتاب الصيد و الذبائح و دو كتاب الأطعمة و الأشربة را در بخش فروع، يكى شمرده است. وى كتاب الوقوف و الصدقات را قبل از كتاب الصيد، افزوده است.
نجاشى كتاب القضاء و الأحكام را نياورده و دو كتاب النكاح و العقيقة، دو كتاب الصيد و الذبائح و دو كتاب الطهارة و الحيض را يكى انگاشته است. به علاوه، وى به جاى كتاب الطهارة، كتاب الوضوء را ذكر كرده است. تعداد كتاب ها به گزارش نجاشى، 31 و به گزارشى طوسى، سى مورد است.
تعداد احاديث در نسخه چاپى، 15503 حديث است. در ديگر كتاب ها، عددهاى ديگرى ذكر شده است: عدد 15328، عدد 16199 ۱ ، عدد 15176، و گاه عدد 16121. ۲ شمار احاديث الكافى در هشت جزء (مجدّد)، چنين است: جزء اوّل 1437 حديث، جزء دوم 2346 حديث، جزء سوم 2049 حديث، جزء چهارم 2443 حديث، جزء پنجم 2200 حديث، جزء ششم 2727 حديث، جزء هفتم 1704، و جزء هشتم 597 حديث. بر اين اساس، شمار مجموع آنها 15503 حديث است. ناگفته نماند كه در اين شمارش، 618 حديثى كه متن واحد و اسانيد متعدّد دارند، لحاظ نشده است. ۳

1.لؤلؤ البحرين، ص ۲۳۸؛ نهاية الدراية، ص ۲۱۹.

2.مرآة العقول، ج ۲، ص ۴۳۷؛ ر.ك: الكلينى و الكافى، ص ۴۰۱.

3.الكلينى و الكافى، ص ۴۰۳.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
168

«الروضة» تصريح كرده است.
پنجم: نجاشى و شيخ طوسى نيز «الروضة» را بخش پايانى الكافى دانسته اند. ۱
در مقدّمه كوتاه مؤلّف، پس از ستايش خدا و درود بر حضرت مصطفى و بزرگداشت ائمه عليهم السلام ، به موضوع كتاب و بيان ضرورت آن پرداخته شده است. به موجب اين مقدّمه، تأليف اين كتاب با سه انگيزه انجام شده است: يكى پاسخ دادن به درخواست فردى كه طالب آموزه هاى اهل بيت عليهم السلام بوده است؛ ديگرى، تلاش براى جلوگيرى از علاقه مندى مردم به دنيا و سست شدن اراده ها و گسترش جهل و بى خبرى؛ و انگيزه سوم، فراهم آوردن مجموعه اى كه مرجع عموم مردم در سطوح مختلف، براى شناخت آموزه هاى دين باشد. ۲
بخش اصول، هشت كتاب و 519 باب دارد: 1 . كتاب العقل و الجهل، 2 . كتاب فضل العلم، 3 . كتاب التوحيد، 4 . كتاب الحجّة، 5 . كتاب الإيمان و الكفر، 6 . كتاب الدعاء، 7 . كتاب فضل القرآن، 8 . كتاب العِشرة.
بخش فروع، داراى 26 كتاب است و 1944 باب دارد: 1 . كتاب الطهارة، 46 باب، 2 . كتاب الحيض، 24 باب، 3 . كتاب الجنائز، 95 باب، 4 . كتاب الصلاة، 103 باب، 5 . كتاب الزكاة، 47 باب و أبواب الصدقة، 43 باب، 6 . كتاب الصيام، 83 باب، 7 . كتاب الحج و أبواب الزيارات، 236 باب، 8 . كتاب الجهاد، 32 باب، 9 . كتاب المعيشة، 159 باب، 10 . كتاب النكاح، 192 باب، 11 . كتاب العقيقة، 38 باب، 12 . كتاب الطلاق، 82 باب، 13 . كتاب العتق و التدبير و المكاتبة، 19 باب، 14 . كتاب الصيد، 17 باب، 15 . كتاب الذبائح، 15 باب، 16 . كتاب الأطعمة، 134 باب، 17 و كتاب الأشربة، 37 باب، 18 . كتاب الزىّ والتجمّل والمروّة، 69 باب، 19 . كتاب الدواجن، 13 باب، 20 . كتاب الوصايا، 39 باب، 21 . كتاب المواريث، 69 باب، 22 . كتاب الحدود، 63

1.الكافى، ج ۱، ص ۸ .

2.رجال النجاشى، ص ۳۷۷؛ الفهرست ، طوسى، ص ۲۱۱.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 101895
صفحه از 554
پرینت  ارسال به