على بن بابويه، ابن وليد و... نقل شده است. گويا هدف اصلى شيخ صدوق، گردآورى روايات مربوط به امام هشتم، از كتب پيشينيان بوده است؛ چراكه بيش از آن كه به اعتبار حديث توجّه داشته باشد، به نقل آن اهتمام داشته است. شايد به همين جهت است كه وى گاهى پس از نقل چند خبر، همچون خبر تحريف قرآن، در اعتبار آنها خدشه كرده و به رد يا تأويل شان پرداخته است.
شيخ صدوق در ذيل برخى از روايات، توضيح مختصرى هم داده است. ^۱ از اين رو، عيون الأخبار افزون بر ارزش حديثى، كلامى، تاريخى، دعايى، زيارتى و فلسفه احكام و برخى اخبار و مفاهيم، در زمينه فقه الحديث نيز ارزشمند است.
چندين شرح، حاشيه و ترجمه، بر گرد عيون الأخبار فراهم شده است: يك حاشيه، ^۲ پنج شرح بر كلّ كتاب يا بر خطبه توحيد آن، ^۳ و شش ترجمه به فارسى. ^۴ شرح خطبه توحيد، از محمّد باقر مجلسى و با ترجمه على اكبر غفّارى، به نام تحفه رضويه، در سال 1288 ق، ^۵ چاپ شده است.

5 . جامع الأحاديث

مؤلّف: ابن رازى قمى
مصحّح: سيّد محمّد حسينى نيشابورى
ناشر: مجمع بررسى هاى اسلامى آستان قدس رضوى، 1423 ق.
در تصحيح اين نسخه چاپى، از هشت نسخه خطّى استفاده شده كه كهن ترين و صحيح ترين شان، نسخه محمّد باقر مجلسى است. اين نسخه در سال 924 ق، كتابت

مكاتبات و مناظرات آن حضرت با پيروان مذاهب و فرق مختلف. اين اخبار يا در زمينه مسائل مهمّ كلامى، همچون توحيد و امامت است و يا بيانگر علل، حكمت ها و فوايد برخى از احكام و اخبار و مفاهيم قرآنى و روايى، و يا در موضوعات گوناگون اخلاق و آداب و دعا و زيارات و فقه.
در بخش دوم نيز اخبار و گزارش هاى گوناگونى درباره مسائل و حوادث پيرامونى آن حضرت، ديده مى شود، از جمله: مسئله امامت آن حضرت و نقد فرقه واقفه در باب پنجم، ورود امام رضا عليه السلام به نيشابور و رفتن از آن جا به توس و سپس مرو، چندى از پيشگويى ها و كرامات آن حضرت، ولايت عهدى و مسائل مربوط به آن، فضايل و مناقب آن حضرت، مناظرات امام با پيروان مذاهب و فرق مختلف، ماجراى شهادت آن حضرت، ولادت آن حضرت و وجه نام گذارى او به رضا، رابطه مأمون با آن امام، و ده ها مطلب ديگر كه درباره زندگى امام هشتم مطرح شده است.
چينش و نظم معنادارى، بر تمام مطالب كتاب حاكم نيست. آغازگر كتاب، عناوينى هستند چون: وجه نام گذارى امام هشتم به «رضا»، معرّفى مادر او، داستان ولادت آن حضرت، نصوص گوياى امامت او، معرّفى فرقه واقفه و علّت توقّف آنان بر امام كاظم عليه السلام . پس از آن، موضوعاتى آمده كه به ترتيب چنين اند: اخبار ، خطبه ها و مجالس مناظره امام رضا عليه السلام در باره توحيد و امامت و ... ، احاديث منسوب به امام رضا عليه السلام در چند باب، آمدن آن حضرت به نيشابور، توس و مرو، مسئله ولايت عهدى، اسباب و نتايج و حوادث اين دوران، اخلاق، آداب، معجزات و پيشگويى هاى آن حضرت، گفتگوهاى امام رضا با افرادى چون ابو قرّه و يحيى بن ضحّاك سمرقندى، برخى از كرامات آن حضرت، شهادت امام رضا و نحوه آن، ذكر بعضى از مرثيه ها در رثاى آن حضرت، ثواب زيارت آن حضرت، سخنى از وى درباره ثواب زيارت قبر خواهرش فاطمه معصومه عليهاالسلام، كرامات ناشى از زيارت قبر آن حضرت و ....
روايات كتاب، گاه با اسناد كامل و گاه ناقص، از طريق شيعه امامى و بيشتر با واسطه