مطالب كتاب پراكنده است و از اين نظر، با امالى شيخ صدوق، شباهت دارد. از ميان مطالب كتاب، مى توان به اين موارد اشاره كرد: امامت و اخلاق، مسائل فقهى، سيره نبوى، ادعيه مأثوره، گزارش هاى تاريخى درباره حركت هاى سياسى و... گزارش هاى تاريخى در اين كتاب، از مجال و گستره وسيعى برخوردارند و برخى از حوادث، به تفصيل نقل شده است؛ مانند: هجرت مسلمانان به حبشه، جنگ خيبر و وقايع مربوط به آن، جنگ موته، مسئله خلافت پس از پيامبر صلى الله عليه و آله ، مقتل امام حسين عليه السلام ، قيام مختار، و گزارش وفات پيامبر صلى الله عليه و آله به نقل از ابو بكر.

12 . كنز الفوائد

مؤلّف: ابو الفتح كراجكى
تحقيق: شيخ عبد اللّه نعمت
ناشر: دار الأضواء، بيروت، چاپ اوّل (در دو مجلّد)، 1405 ق.
در تحقيق كتاب، از چند نسخه خطّى استفاده شده كه كهن ترين آنها متعلّق به سال 677 ق، است. ^۱ اين كتاب براى بار نخست، در سال 1322 ق، در ايران چاپ شد. انتساب كنز الفوائد به كراجكى، مشهور است. ^۲ موضوع كتاب، مسائل پراكنده اى در زمينه تفسير، فقه، كلام، اخلاق و تاريخ است كه در رساله هاى كوتاه و بلند، بدانها پرداخته است. نسخه چاپى كتاب، در مقدّمه بلند محقّق كتاب و ده رساله، سامان يافته است. تعداد رساله ها و نيز عناوين برخى از آنها، در نسخه هاى چاپى و فهرست تأليفات كراجكى، يك سان نيست. در فهرست تأليفات كراجكى، سيزده رساله، ولى در چاپ شيخ عبد اللّه نعمت، ده رساله و در چاپ مصطفوى، پنج رساله ذكر شده است. اين رساله ها يا اجزا، عبارت اند از:
1 . الذُخْر للمعاد فى صحيح الإعتقاد، 2 . الإعلام بحقيقة إسلام أمير المؤمنين عليه السلام ، 3 . رسالة فى

و راوى آن، ابو على طوسى فرزند شيخ است. در نسخه مطبوع در 1313 ق، ترتيب نسخه خطّى مراعات شده؛ ولى بر خلاف آن، هيجده جزء نخست كتاب، با نام شيخ طوسى آغاز مى شود و ابو على از وى روايت مى كند و در ابتداى اجزا سال و ماه املا ذكر شده است. به موجب تاريخ هاى ياد شده، اين مجالس در سال هاى 455 ـ 457 ق، بر پا شده ^۱ و شمارشان 27 مجلس ذكر شده است. اين تعداد با هيجده جزء نخست آن، 45 مجلس مى شود؛ در حالى كه براساس نسخه خطّى، شمار مجالس، 46 مورد است.
آقا بزرگ تهرانى براساس نسخه اى قديمى اما ناتمام، متعلّق به نيمه اوّل سده يازدهم، متذكّر شده كه نسخه موجود كتاب، كمتر از دو سوم اصل كتاب است. ^۲
شيخ طوسى در اين كتاب، روايات منقول از مشايخ خود را با اسناد كامل، به صورت متمركز و پشت سر هم، ذكر مى كند. شيخ مفيد، ابن شاذان، حسين بن غضائرى، ابن عبدون، ابن صلت، هلال حفّار، ابن عقده، ابو غالب زرارى، ابو منصور سكرى، حسن بن محمّد فحّام، ابن ابى فوارس، حسين بن ابراهيم قزوينى، ابن خشيش، ابى طيّب طبرى، ابن بشران، ابن مخلد، ابن مهدى و...، از مشايخ حديث او هستند.
از أمالى شيخ مفيد، مجالس 26 تا 32 در جزء اوّل و اوايل جزء دوم، و مجلس 34 تا پايان آن، در اواخر جزء دوم تا اوايل جزء پنجم، نقل شده است. روايات بسيارى با يك سند از ابن عقده، در جزء 16 تا 18، از ابو قتادة در جزء 10 و 11، از ابراهيم بن اسحاق در جزء 14، و از ابو مفضّل شيبانى در جزء 16 تا 18 نقل شده است. به نظر مى رسد كه شيخ طوسى، اين روايات را از روى كتاب اين افراد املا مى كرده است. همچنين، برخى از مجالس امالى شيخ صدوق، از طريق حسين بن عبيد اللّه غضائرى روايت شده است. ^۳