223
تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري

شده اند، مشخصات كتاب شناسى همه آنها در معرّفى جامع الأحاديث گذشت. الأعمال المانعة من دخول الجنّة، در باره اعمالى است كه مانع ورود به بهشت مى شوند. اين رساله، 24 باب دارد و احاديث آن با اسناد كامل، از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و در موردى از كعب الاحبار نقل شده اند. اين رساله از مصادر بحار الأنوار و مستدرك الوسائل است. ۱

7 . صفات الشيعة

مؤلّف: شيخ صدوق
ناشر: انتشارات عابدى، تهران، بدون نوبت و تاريخ چاپ
نسخه هايى از اين كتاب، در كتاب خانه هاى ايران و عراق موجود است كه كهن ترين آنها به سده نهم تعلّق دارد. ۲ صفات الشيعة جداگانه و گاه همراه با فضائل الشيعة و يا مصادقة الإخوان، چاپ شده است. گروه تحقيق مدرسه المهدى، در سال 1410 ق، و شيخ محمّد تقى ذاكرى در چاپ بيروت (انتشارات دار الشرق الاوسط) آن را با تحقيق، منتشر كرده اند.
اين كتاب، از آثار معروف شيخ صدوق است و در مصادر نخستين، نامش در كنار كتاب هاى معروف و مسلّم وى آمده است. ۳ برخى از متأخران، آن را متواتر و «معلوم الانتساب» خوانده اند؛ ۴ ولى گروهى، شهرت آن را به اندازه ديگر آثار شيخ صدوق ندانسته اند. ۵ اين كتاب از مصادر وسائل الشيعة و بحار الأنوار و مستدرك الوسائل است.
نسخه چاپى صفات الشيعة، مقدّمه اى از مؤلّف ندارد و شامل هفتاد روايت از معصومان عليهم السلام ، بدون ترتيب و باب و عنوان است. اسناد روايات، كامل نيست و با

1.بحار الأنوار، همان جا؛ خاتمة مستدرك الوسائل، همان جا؛ الذريعة، ج ۲ ص ۲۴۷؛ ج ۱۹، ص ۳۰.

2.الذريعة، ج ۱۷، ص ۱۳۸؛ ج ۱۶، ص ۲۶۰؛ ج ۱۵، ص ۴۵.

3.رجال النجاشى، ص ۲۶۸؛ معالم العلماء، ص ۱۰۶.

4.وسائل الشيعة، ج ۲۰، ص ۳۶ ـ ۳۸.

5.بحار الأنوار، ج ۱، ص ۲۶.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
222

شرح و برگردان آن به فارسى پرداختند. ۱ از آن جمله اند: كتاب نخبة الخصال از مؤلّفى ناشناخته، كه نسخه اى از آن با تاريخ كتابت 1267 ق، در كتاب خانه مدرسه سپهسالار موجود است و ميرزا حسين نورى آن را در اختيار داشته و در فهرست كتاب هاى خود، ذكر كرده است؛ ۲ دو شرح كه در سده سيزده و اوايل سده چهارده، بر باب هاى دوازدهم و هفتادم نوشته شده اند؛ ۳ و نيز شرح فارسى كامل، به قلم شيخ ميرزا باقر كوه كمره اى، كه در سه مجلّد در سال 1367 ش، چاپ شده است.
باب اوّل الخصال، در توحيد است. نخستين روايت كه گويا تنها روايت اين باب است، نقل سؤال اعرابى از امام على عليه السلام در جنگ جمل است. امام عليه السلام توحيد را چهار قسم كرده، دو قسم را باطل و دو قسم را درست دانسته است. دو قسم باطل، يكى وحدت عددى است كه خدا در باب اعداد قرار نمى گيرد و ديگرى و ديگرى «واحد من الناس...». برخى از عناوين ديگر باب ها، به اين قرار است: باب بيستم: در بيست خصلت محبّت اهل بيت عليهم السلام ، باب چهلم: در قبول نشدن نماز شارب خمر تا چهل روز، باب پنجاهم: در حقوق پنجاهگانه اى كه امام على بن حسين سيّد العابدين عليه السلام ، باب هفتادم: در هفتاد فضيلت بى بديل امير مؤمنان عليه السلام ، باب هشتادم: در نزول هشتاد آيه قرآن در شأن امام على عليه السلام ، باب صد و بيستم: در 120 رنگ ميوه، باب سيصد و شصتم: در تعداد روزهاى سال. نيز بابى با عنوان «الصلاة لها أربعة آلاف باب» و باب ديگر: «خلق اللّه عز و جل أربعة و عشرين ألف نبىّ و خلق اللّه عز و جل أربعة وعشرين ألف وصىّ».

6 . الأعمال المانعة من دخول الجنّة

مؤلّف: ابو محمّد جعفر بن احمد بن على قمى، معروف به ابن رازى قمى.
ابن رازى قمى، همان صاحب جامع الأحاديث است و چون چند اثر او با هم چاپ

1.همان، ج ۲۰، ص ۱۹۵؛ ج ۲۴، ص ۹۴.

2.الذريعة، همان جا.

3.همان، ج ۱۳، ص ۱۹۴؛ ج ۲۲، ص ۳۱۴.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 100388
صفحه از 554
پرینت  ارسال به