261
تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري

شريه جُرْهمى، حديث ربيع بن ضَبُع فزارى، حديث شق كاهن، و حديث شدّاد بن عاد بن اِرم.
ديگر باب ها: ثواب منتظر فرج، نهى از بردنِ نام قائم عليه السلام ، و علائم خروج قائم.
باب پايانى، باب «النوادر» است. در اين باب، مسئله فترت مطرح شده است. كسانى كه به فترت قائل شده اند، پنداشته اند همان گونه كه در نبوّت فترت و فاصله وجود دارد در امامت نيز چنين است. شيخ صدوق فترت در امامت را مخالف روايات پرشمارى با مضمون «إنّ الأرضَ لا تخلو مِن حجّةٍ إلى يوم القيامة» دانسته است. ۱
روايات كتاب، با اسناد كامل اند و بيشترشان از على بن بابويه پدر مؤلّف، ابن وليد و محمّد بن على ماجيلويه نقل شده اند. كتاب كمال الدين، افزون بر ارزش حديثى و كلامى، ارزش فراوان تاريخى نيز دارد. البته ميزان صحّت گزارش هاى تاريخى آن؛ بويژه در قسمت اخبار معمّرين، به پاى روايات مربوط به اصل امامت و غيبت آن حضرت نمى رسد و خود مؤلّف نيز به اين مسئله تصريح كرده است. وى خود، متذكّر شده كه تكيه گاه اصلى او، روايات صحيح و مورد اتفاق است. اخبار معمّرين و امثال آنها تكيه گاه اصلى در امكان و اثبات غيبت امام دوازدهم نيست؛ چراكه غيبت آن حضرت، با روايت صحيح و بى شمارى از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و ائمه عليهم السلام ثابت است. ياد كردن از دراز عمرها و غيبت انبياى الهى و اوصياى آنها و بسيارى از پادشاهان صالح ـ كه مورد قبول مخالفان است ـ ، تنها براى رفع استبعاد از اصل غيبت است. ۲

11 . فضائل الشيعة

مؤلّف: شيخ صدوق
تحقيق: گروه تحقيق مدرسه امام المهدى عليه السلام و شيخ محمّد تقى ذاكرى
ناشر: كانون انتشارات عابدى، تهران، بدون تاريخ و نوبت چاپ.

1.كمال الدين و تمام النعمة، ص ۶۵۶ ـ ۶۵۷.

2.كمال الدين و تمام النعمة، ص ۶۳۸ ـ ۶۳۹.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
260

سيف بن ذى يَزَن، خبر بُحَيراى راهب، خبر ابو مويهب راهب، خبر سطيح كاهن، خبر يوسف يهودى، خبر (دواس) ابن حواش مقبل. ۱
سه باب در: ضرورت امامت، پيوستگى آن از زمان حضرت آدم عليه السلام و خالى نشدن زمين از حجّت خدا.
چهار باب ـ كه البته پشت سر هم قرار ندارد ـ در: وجود حضرت قائم و به عنوان امام دوازدهم، نصّ قرآنى، نصوص نبوى، روايت صحيفة ى منسوب به حضرت فاطمه عليهاالسلام درباره اسامى ائمّه عليهم السلام و مادرانشان و نيز حضرت قائم به عنوان امام دوازدهم، نص بر وجود قائم در لوح اهدايى از طرف خدا به پيامبر صلى الله عليه و آله و از پيامبر به فاطمه عليهاالسلام.
وقوع غيبت امام دوازدهم، موضوع ديگر باب هاى اين جزء است، شامل اخبارى از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ، امام على، امام حسن، امام حسين، امام زين العابدين و امام باقر عليهم السلام .
جزء دوم: شامل 26 باب است.
باب نخست: اخبار امام صادق عليه السلام و ديگر ائمّه تا امام حسن عسكرى عليهم السلام ، درباره بر وقوع غيبت. حديث خضر نبى عليه السلام و ذوالقرنين، عنوان دو باب ديگر است كه در همين راستا آمده اند.
هفت باب در: سرانجام انكار امام دوازدهم، عدم اجتماع امامت در دو برادر پس از امام حسن و حسين عليهماالسلام، مادر حضرت قائم و نام پدر او، ميلاد قائم عليه السلام ، كسانى كه حضرت قائم را ديده اند و با او صحبت كرده اند، علّت غيبت، و توقيعات آن حضرت.
هشت باب در: معمّرين يا درازْ عمرها، حديث دجّال و ارتباط آن با قائم عليه السلام ، حديث «ظباء بأرض نينوى»، حديث حبابة و بية، داستان بلوهر و يوزاسف، حديث معمّر مغربى ابو الدنيا على بن عثمان بن خطّاب بن مرّة بن مؤيّد، حديث عبيد بن

1.همان، ص ۱۵۹ ـ ۲۰۵.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 101553
صفحه از 554
پرینت  ارسال به