27
تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري

اساس ترتيب مختصر المزنى تأليف كرد. ۱
2 . سنن ابو الحسين، احمد بن عبيد بن اسماعيل بصرى صفّار (زنده در 341 ق)؛
3 . سنن ابو بكر، محمّد بن يحيى همدانى شافعى (م 347 ق)؛
4 . سنن ابو بكر، احمد بن على بن احمد بن محمّد همدانى شافعى (م 398 ق)؛
5 . سنن ابو بكر، احمد بن سليمان بن حسن بن اسرائيل نجاد بغدادى حنبلى (م 348 ق). ۲

جمع نگارى

جمع نگارى در اين دوره، به جمع كردن صحيح بخارى و مسلم اختصاص دارد. چهار جمع، براى اين دو كتاب انجام گرفته است:
1 . جمع ابو بكر محمّد بن عبد اللّه بن محمّد جوزقى (م 388 ق)؛
2 . جمع ابو مسعود ابراهيم بن محمّد بن عبيد دمشقى (م 401 ق)؛
3 . جمع ابو بكر احمد بن محمّد برقانى (م 425 ق)؛
4 . جمع ابو عبد اللّه ، محمّد بن ابى نصر فتوح بن عبد اللّه بن فتوح بن حميد بن يصل حميدى اندلسى قرطبى (م 488 ق). ۳

مسندنگارى

مسند، عنوان كتابى است كه در آن، احاديث هر يك از صحابه، جداگانه و بر اساس حروف الفبا، قبايل و سابقه در اسلام يا شرافت در نسب، ذكر شده باشد؛ چه صحيح و حسن باشد و چه ضعيف. برخى از مسانيد، تنها احاديث يك صحابى را در بر دارند، مانند مسند أبى بكر. برخى ديگر، مشتمل بر احاديث شمارى

1.همان، ص ۳۳.

2.ر.ك: همان، ص ۳۶ ـ ۳۷.

3.ر.ك: همان، ص ۷۳؛ كشف الظنون، ج ۱، ص ۵۵۹ ـ ۶۰۰؛ الحديث و المحدّثون، ص ۴۳۰.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
26

چهارم و پنجم، نزديك به شش معجم تأليف شده است كه معروف ترين آنها معجم سليمان بن احمد طبرانى (م 360 ق) است. اين كتاب در سه اندازه، با عناوين المعجم الكبير، المعجم الأوسط والمعجم الصغير نگارش يافته است. ۱
سه معجم ديگر عبارت اند از: معجم الصحابة، معجم البلدان و معجم الشيوخ.

مستخرَج نگارى

مستخرج، در اصطلاح، بر كتابى اطلاق مى شود كه مؤلّف در آن، احاديث كتاب ديگرى را با سندهايى غير از سندهاى كتاب اصلى، ذكر مى كند. اسانيد كتاب مستخرج، بايد در يكى از طبقات رجال، با كتاب اصل يكى باشد. ۲ در اين دو سده، 21 مستخرج بر دو كتاب صحيح البخارى و صحيح مسلم، به نگارش درآمده كه نُه مورد آنها، استخراج بر هر دو كتاب اند. ۳ بر هر يك از سنن أبى داوود و سنن الترمذى نيز سه مستخرج نوشته شده است. ۴

سنن نگارى

كتاب سنن، در اصطلاح محدّثان، بر كتابى اطلاق مى شود كه بر اساس ابواب فقهى، مرتّب شده باشد. ۵ از كتاب هايى كه در دو سده چهارم و پنجم، در اين قالب تأليف شده اند، اين آثار شايان ذكرند:
1 . سنن ابو بكر، احمد بن حسين بن على بن عبد اللّه بن موسى بيهقى (م 458 ق). بيهقى كتاب سنن خود را در دو قالب، با عنوان السنن الصغرى و السنن الكبرى (كبير) و بر

1.همان، ج ۱، ص ۱۳۷ ـ ۱۳۸.

2.الرسالة المستطرفة، ص ۳۱ ـ ۳۲.

3.همان، ص ۲۶ ـ ۳۱.

4.همان، ص ۳۰ ـ ۳۱.

5.همان، ص ۳۲.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 101028
صفحه از 554
پرینت  ارسال به