285
تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري

استناد مى كند. يكى از اشعار ديوان ابوطالب كه به آن ها استناد شده، دو قصيده «لاميه» و «ميميه» است ۱ كه هر دو معروف هستند. گويا آنچه در اين كتاب بيش از هر چيز مورد توجّه مؤلّف قرار گرفته، اخلاص دينى ابو طالب است. وى با نقل شواهد تاريخى و اشعار ديوان، در پىِ اثبات اين است كه وفادارى، پشتيبانى و دفاع ابوطالب از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله از سرِ عصبيت و رابطه نسبى و سببىِ صرف نبوده است، كه اين تلاش ها از ايمان او به پيامبر خدا بر مى خاست. به هر روى، اين كتاب از مصادر بحار الأنوار است. ۲

22 . الغيبة

مؤلّف: شيخ طوسى
تحقيق: عباد اللّه تهرانى و على احمد ناصح
ناشر: مؤسسة المعارف الإسلامية، قم، چاپ اوّل، 1411 ق.
افزون بر نسخه چاپىِ نجف اشرف، ۳ چند نسخه خطّى از اين كتاب وجود دارد: نسخه كتاب خانه آستان قدس رضوى (تاريخ كتابت: 1074 ق)، نسخه كتاب خانه مدرسه فيضيه در قم (به خطّ خلف بن يوسف بن نجم نجفى، در 1085 ق)، نسخه كتاب خانه آستان قدس با تاريخ تحرير 1089 ق، نسخه كتاب خانه آية اللّه مرعشى نجفى (به خطّ ملّا عباسقلى شمس العلما). الغيبة نخستين بار در تبريز، در سال 1323 ق، چاپ شد. ۴
از كتاب الغيبة با همين عنوان، در مصادر ياد شده است. ۵ اين كتاب درباره غيبت

1.همان، ص ۱۸، ۲۹.

2.بحار الأنوار، ج ۱، ص ۱۱.

3.الغيبة، ص ۱۲ ـ ۱۳؛ فهرس التراث، ج ۱، ص ۵۳۰.

4.الغيبة، ص ۹ ـ ۱۰.

5.الفهرست ، طوسى، ص ۲۴۱؛ معالم العلماء، ص ۱۵۰؛ بحار الأنوار، ص ۷.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
284

كتاب خانه مجلس شوراى اسلامى، ۱ كتاب خانه آية اللّه حكيم در نجف اشرف ۲ و كتاب خانه ملك در تهران، ۳ موجود است.
اين كتاب بارها در ايران و عراق چاپ شده است؛ از جمله در عراق، در ضمن مجموعه اى با تحقيق و اشراف شيخ محمّد حسن آل ياسين، در سال 1372 ق.
در منابع كتاب شناسى، كتاب إيمان أبى طالب با همين عنوان، در شمار آثار شيخ مفيد ذكر شده است. ۴ اين كتاب در دفاع از ايمان آوردن ابو طالب به پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله تأليف شده است. ايمان ابو طالب به سان برخى ديگر از موضوعات و آموزه هاى شيعى، و مرتبط با آن، به لحاظ تاريخى و كلامى، گرفتار ديدگاه هاى مختلف گرديده است. اين كتاب در هر دو زمينه كلام و تاريخ، ارزشمند و مفيد است.
نسخه چاپى إيمان أبى طالب، شامل مقدّمه بلند محقّق كتاب، مقدّمه كوتاه مؤلّف و اصل كتاب است. در مقدّمه محقّق، اهمّيت موضوع كتاب، و توجّه به آن در ميان انديشه وران مسلمان، و پيشينه موضوع به ذكر 37 كتاب، آمده است. مقدّمه مؤلّف به موضوع كتاب و انگيزه و سبب تأليف اختصاص دارد. شيخ مفيد متذكّر مى شود كه در اين باره، در كتاب ها و نوشته هاى معروفش ـ مانند : الإرشاد، الاختصاص و الأمالى ـ ، به اندازه كافى سخن گفته است؛ با اين حال، در پىِ خواستى كه از او شده و نيز به جهت مفيدتر بودن تأليف مستقلّ مختصر، اين كتاب را تأليف كرد ۵ . وى در اين كتاب، به اثبات ايمان ابو طالب به پيامبر صلى الله عليه و آله و يارى و محبّت او نسبت به آن حضرت مى پردازد. وى در اين راستا، به صورت گسترده به ديوان شعر ابو طالب و شواهد تاريخى، ۶

1.فهرست نسخه هاى خطّى كتاب خانه مجلس شوراى اسلامى، ج ۷، ص ۲۷ و ص ۲۷۲.

2.فهرست نسخه هاى خطّى كتاب خانه آية اللّه حكيم ، ج ۱، ص ۸۲ .

3.تراثنا، ش ۱۳، ص ۹۷ ـ ۹۸.

4.رجال النجاشى، ص ۴۰۱؛ معالم العلماء، ص ۱۴۹؛ بحار الأنوار، ج ۱، ص ۷.

5.إيمان أبى طالب، ص ۱۷.

6.همان، ص ۲۲ ـ ۲۳.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 100430
صفحه از 554
پرینت  ارسال به