دست نوشتى كهن از كتاب مناقب به روزگار ابن شهرآشوب موجود است كه توصيف و ويژگى هاى آن را آقاى جويا جهانبخش در مقاله اى ياد كرده است . ^۱ اهمّيت خاص كتاب مناقب ، در نقل عبارت هايى از متون كهن امامى است كه امروز تنها نام آنها باقى مانده است . آثار منقول در مناقب عبارت اند از :
1 . الجلاء و الشفاء ، ^۲ تأليف عالم امامى ابوعلى احمد بن على مشهور به ابن الخَضيب اِيادى . نام كامل اين كتاب الشفاء والجلاء فى الغيبة است . نجاشى به اختصار از وى ياد كرده و گفته است :
ابو العباس احمد بن على رازى مشهور به خضيب ايادى ، از ديگر اصحاب ماست ، هرچند كه آن چه روايت كرده ، چندان مقبول اصحاب ما نبوده و از افرادى بوده كه درباره آنان ، غلو و زياده روى در شأن امامان ، گزارش شده است (قال أصحابنا لم يكن بذاك ، و قيل فيه غلوّ و ترفّع). وى كتابى به نام الشفاء والجلاء در غيبت ، نيز كتاب فرائض و كتاب آداب را تأليف كرده است . طريق من در روايت آثار وى ، چنين است : «أخبرنا محمّد بن محمّد، عن محمّد بن أحمد بن داوود ، عنه بكتبه». ^۳
شيخ طوسى نيز در الفهرست با عباراتى مشابه ، از ايادى ياد كرده و چنين نوشته است :
وى مشهور به ابو العبّاس و به نقل برخى ، ابو على رازى بوده است . فردى ثقه در نقل حديث نبوده و متّهم به غلو بوده است (لم يكن بذلك الثقة فى الحديث و متّهم

متأسفانه نسخه چاپى اين كتاب ، ناقص است و تنها احوال ائمّه تا امام حسن عسكرى عليه السلام را در بر دارد . اين اثر در دست ابن طاووس بوده و وى از بخش هاى مفقود شده ، عبارت هايى را نقل كرده است. ^۱
بر اين اساس ، نظر داده شده كه بخش موجود و چاپ شده ، همان نخب المناقب است ^۲ كه عالم امامى ، حسين بن جبر ، فراهم آورده است. ^۳ شيخ حسين بن جبر ، شاگرد نجيب الدين ابو الحسين على بن فرج و از شاگردان ابن شهرآشوب ، تلخيصى از كتاب مناقب آل أبى طالب را تصنيف كرده است . دانش پژوه ، در معرفى نسخه اى از نخب به نقل از وى در آغاز كتابش مى نويسد :
گزيننده در آغاز مى گويد كه ابن شهرآشوب ، مناقب را از كتب بسيارى از سنّى و شيعى گرد آورد و شيخ فقيه نجيب الدين ابو الحسين على بن فرج ، آن را بر او خواند و از او اجازه گرفت كه همه نگارش ها و روايات او را نقل كند و او اين اجازه را به طور كامل براى اين شاگرد نوشت ... . گزيننده چون ديد كه اين كتاب ، دراز است ، آن را گزين كرد و و مناقبِ داراى حجّيت را آورد و حديث هاى همانند را گرد كرد و چيزهايى هم افزود . اين گزين براى سيّد اجل تاج الدين شمس الشرف ... على بن محمّد. .. علوى بوده است كه بدو دستور داد و خطبه اى براى آن ساخت كه گزيننده در آغاز آن گذارده است . در ديباچه ، اسانيدى است درباره روايت كتب سنّى و شيعه از خودِ ابن شهرآشوب كه نكات تاريخى فراوانى در آن هست . در آغاز بحار هم همه اين ديباچه ديده مى شود.