75
تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري

كتاب المعراج، گويا در سده دهم موجود بوده است. بر پايه گزارش هايى، چند سيّد نعمت اللّه ولى در كتاب كنز المطالب ـ كه در سال 981 ق، به نگارش در آمده ـ و سيّد هاشم توبلى بحرانى (م 1107 ق) در برخى آثار خود، از آن نقل كرده اند. ۱
أخبار الزهراء فاطمة عليهاالسلام در سده هفتم موجود بود. ابن طاووس در كتاب اليقين ۲ و محمّد باقر مجلسى با واسطه او، يك روايت از آن نقل كرده اند. ۳
الفِرَق نيز در سده هفتم موجود بوده و ابن طاووس در كتاب سعد السعود، ۴ يك روايت از آن نقل كرده است. محمّد باقر مجلسى در شمار مصادر بحار الأنوار، كتابى با عنوان نصوص از شيخ صدوق را ذكر كرده، ۵ كه گويا همان نصوص الأئمة يا إثبات النصّ على الأئمّة عليهم السلام است؛ اگرچه وى در هيچ موردى، از آن نقل نكرده است.
ج ـ آثار چاپى: 36 . عيون أخبار الرضا عليه السلام ، 37 . علل الشرائع، 38 . معانى الأخبار، 39 . كمال الدين و تمام النعمة، 40 . الأمالى، 41 . الخصال، 42 . ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، 43 . التوحيد، 44 . صفات الشيعة، 45 . فضائل الشيعة، 46 . كتاب الإخوان، 47 . المُقنع، 48 . الهداية، 49 . رسالة العقائد، 50 . كتاب فضل الأشهر الثلاثة، 51 . المواعظ، 52 . كتاب من لا يحضره الفقيه.
فهرست احاديث كتاب هاى شيخ صدوق بخش رايانه اى «مجمع بحوث اسلامى» در مشهد، در سال 1418 ق، فهرست احاديث پانزده كتاب از آثار شيخ صدوق را در يك كتاب فراهم آورده است. اين كتاب، شامل احاديثى از پيامبر صلى الله عليه و آله و ائمه عليهم السلام ، احاديث قدسى و احاديثى از فاطمه زهرا عليهاالسلام و غير معصومان است كه بر اساس

1.الذريعة، ج ۲۱، ص ۲۲۷؛ أعيان الشيعة، ج ۱۰، ص ۲۴۹؛ حلية الأبرار، ج ۱، ص ۴۴۵ ، پانوشت ، محقّق كتاب .

2.اليقين، ص ۴۲۴.

3.بحار الأنوار، ج ۱۸، ص ۳۵۶ و ۳۹۷.

4.سعد السعود، ص ۷۹.

5.بحار الأنوار، ج ۱، ص ۷.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
74

مستدرك الوسائل ۱ است.
المرشد تا سده هفتم در دسترس بود. ابن طاووس نسخه اى از آن را در اختيار داشته و روايتى در بيان روز مبعث پيامبر صلى الله عليه و آله ، از آن نقل كرده است. ۲
النبوّة در سده هفتم در دسترس بوده و به قرينه نقل روايتى در باره انعقاد نطفه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله از جزء چهارم النبوّة، در إقبال الأعمال، ابن طاووس نسخه اى از آن را در اختيار داشته است. ۳ بر پايه گزارشى، يوسف بن حاتم، فقيه شامى معاصر ابن طاووس، ۴ نيز از آن نقل كرده است. اين كتاب، يكى از مصادر با واسطه بحار الأنوار است. ۵
مولد أمير المؤمنين عليه السلام ، در سده هفتم موجود بود. ابن طاووس با اشاره به اين كتاب در شمار مصادر كتاب اليقين، ۶ از آن نقل كرده است. ۷ وى همچنين از كتاب با عنوان «الجزء الذى فيه مولد أمير المؤمنين عليه السلام »، بدون ذكر نام مؤلّف، ياد كرده ۸ كه شايد همين كتاب مورد بحث باشد.
زهد مولانا على عليه السلام ، در سده هفتم موجود بود. ابن طاووس در فلاح السائل، سه بار از آن نقل كرده است. ۹

1.مستدرك الوسائل، ج ۲، ص ۱۷۲، ۲۲۱، ۳۶۲، ۳۷۲، ۴۹۸، ۵۱۷، ۵۲۰ و ۵۲۱؛ ج ۳، ص ۲۱، ۹۷، ۱۰۲، ۱۱۲ و ۱۳۰؛ ج ۹، ص ۱۶۳.

2.الإقبال، ج ۳، ص ۲۶۳ و ۲۷۲.

3.همان، ج ۳، ص ۱۶۲.

4.الذريعة، ج ۲۴، ص ۲۰.

5.بحار الأنوار، ج ۹۸، ص ۳۷۵.

6.اليقين، ص ۱۴.

7.همان، ص ۱۹۱.

8.همان، ص ۱۱۹ و ۴۸۵.

9.فلاح السائل، ص ۱۰۱، ۱۰۹ و ۲۶۶.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 101013
صفحه از 554
پرینت  ارسال به