مسعودى است، ولى كتاب مروج الذهب ـ اگرچه قراين شايان توجه و اطمينان آورى دارد ـ ، ۱ گويا تحت فشار خاصّ محيط آن روز، نوشته شده و مؤلّف از سرِ تقيّه، كتاب را به سبك و سياق اهل سنّت، تأليف كرده است. ۲
ديدگاه دوم، مسعودى را بر مذهب اهل سنّت و دست بالا، شيعه به معناى عامّ آن مى داند. همانند برخى از مصادر اهل سنّت، ۳ گروهى از رجال شناسان امامى نيز ـ مانند: آقا محمّد على فرزند وحيد بهبهانى و صاحب كتاب مقامع الفضل ۴ و معاصرانى چون محمّد جواد شبيرى زنجانى ـ ، ۵ اين ديدگاه را درست مى دانند.
تأليفات
مسعودى در زمينه تاريخ، جغرافيا و نجوم، كتاب تأليف كرد. وى در مقدّمه كتاب التنبيه و الإشراف، به برخى از كتاب هاى خود و ترتيب و ارتباط مباحث آنها، اشاره كرده است. ۶
آثار ناياب: 1 . المقالات فى الاُصول و الديانات، 2 . الزلف، 3 . الاستبصار، 4 . سرّ الحياة، 5 . نشر الأسرار، 6 . الصفوة فى الإمامة، 7 . الفهرست. ۷
آثار چاپى: 8 . أخبار الزمان، 9 . إثبات الوصية لِعلىّ بن أبى طالب، 10 . مروج الذهب و معادن الجوهر، 11 . التنبيه و الإشراف.
25 . ابن ابى زينب نعمانى كاتب (م 342 ق)
محمّد بن ابراهيم بن جعفر، مكنّا به ابو عبد اللّه ، ملقّب به كاتب و معروف به
1.مروج الذهب، ج ۱، ص ۴۲، ج ۲، ص ۴۲۶.
2.خاتمة مستدرك الوسائل، همان جا.
3.سير أعلام النبلاء، همان جا؛ لسان الميزان، همان جا.
4.خاتمة مستدرك، ج ۱، ص ۱۱۸ ـ ۱۱۹.
5.فصلنامه انتظار، ج ۵، ص ۲۵ ـ ۴۵.
6.التنبيه و الاشراف، ص ۳.
7.التنبيه و الإشراف، همان جا؛ رجال النجاشى، همان جا؛ أمل الآمل، ج ۲، ص ۱۸۰ ـ ۱۸۱.
