توضیح المقال فی علم الرجال

از کتاب های رجالی شیعه

این کتاب، مشتمل بر مقدّمه، سه باب و یک خاتمه است. مقدمه کتاب، در بر دارنده بیان موضوع و فایده علم رجال، به همراه بیان شبهات و ادلّه اخباری ها بر عدم نیاز به علم رجال، و جواب بر هر یک از این شبهات است.

متن کتاب، شامل سه باب است و در هر یک از این ابواب، در فصل های مختلف، مباحثی مطرح شده است.

ابواب سه گانه این کتاب عبارت اند از:

باب اوّل، در چگونگی علم به ذات رجال اسناد حدیث که در این باب، این فصل ها مطرح شده اند:

کیفیت رجوع به علم رجال؛

اسباب تمییز مشترکات؛

دیدگاه علمای رجال در بیان اسباب تمییز در اشتراک لفظی، خطّی و کتبی؛

بیان مفهوم «عدّة» نزد مرحوم کلینی؛

بررسی اصطلاحات الوافی و رموز بحار الأنوار.

باب دوم، در بیان تمییز راویانی است که بین علمای رجال مورد اختلاف اند که عبارت اند از: محمّد بن اسماعیل، ابو بصیر و عمر بن یزید.

باب سوم، روش هایی که مشخّص کننده صفات و احوال راویان حدیث اند، بررسی شده که عبارت اند از:

بررسی و بیان الفاظ و کلمات استعمال شده در مدح مطلق؛

بررسی و بیان الفاظ استعمال شده در ذم؛

بیان الفاظی که نه افاده مدح و نه افاده ذم می نمایند؛

تعارض جرح و تعدیل.

خاتمه کتاب، مشتمل بر بیان اقسام حدیث و بررسی شرح حال بعضی مشایخ است.

در الذریعة (ج ۴، ص ۴۹۸) آمده که این کتاب دو مرتبه با عنوان رجال شیخ أبو علی چاپ شده که مصنّف در چاپ اوّل، فهرست و شرح حال شصت نفر از مشایخ رجال عصر خویش، از جمله شرح حال خود را آورده است و در چاپ دوم به تاریخ ۱۳۰۲ ق، مصنّف، مستدرک مرحوم نوری را که مشتمل بر شرح حال شصت نفر از مشایخ بوده، به خاتمه کتاب خود اضافه نموده که با مجموع فهرست مشایخ در چاپ اوّل کتاب، تعداد مشایخ ذکر شده را به ۱۲۰ نفر رسانیده است.

محقّق تهرانی در مصفّی المقال (ص ۱۵۹)، این تکمله را بر توضیح المقال ملاّ علی کنی (۱۲۲۰ ـ ۱۳۰۶ق) با عنوان تعلیقة علی توضیح المقال، فهرست نموده است.

همچنین محقّق تهرانی اشاره می کند که در کتاب مصفّی المقال خود، این تعداد از شرح حال را به بیش از ششصد مورد رسانیده است. ایشان در الذریعة (ج ۱۰، ص ۱۳۷)، این کتاب را با عنوان رجال الشیخ محمّد علی فهرست نموده است.

رجال شیعه رجال

تازه ها

پربازدیدترین ها

توضیح المقال فی علم الرجال

اين صفحه را برای دوستان خود ارسال کنيد