طرائف [/ ظرائف] المقال فی معرفة طبقات الرواة

کتاب در بیان طبقات رجال حدیث است که مشتمل بر 31 طبقه اند.

این کتاب، مشتمل بر مقدمه محقّق، مقدمه مؤلّف، باب های دهگانه و خاتمه است.

مقدمه مؤلّف در تعریف علم رجال و درایه، بیان رموز کتاب و بررسی ویژگی های آن است.

متن کتاب در بیان طبقات رجال حدیث است که مشتمل بر ۳۱ طبقه اند، به این ترتیب که مؤلّف در طبقه اوّل، رجال زمان حیات خود را معرّفی کرده و سپس به ترتیب، رجال طبقه های بعدی تا طبقه سی و یکم (که شامل صحابیان رسول خداست) را ذکر کرده است. این مجموعه در باب اوّل کتاب آمده است.

در نُه باب دیگر، عناوین زیر مورد بحث واقع شده اند:

باب دوم و سوم، در القاب رجال؛

باب چهارم، ذکر اسامی، القاب، کنیه و حالات معصومان(ع)؛

باب پنجم، مذاهب و فرقه های بعد از پیامبر(ص)؛

باب ششم، اقسام حدیث نزد متأخرّان؛

باب هفتم، اسباب مدح و ذم؛

باب هشتم، سبب اختلاف مذاهب؛

باب نهم، بیان دوازده فایده رجالی؛

باب دهم، بیان حالات مفصّل بعضی از صحابیان و بزرگان علم رجال.

خاتمه کتاب، مشتمل بر چند «امر» است:

امر اوّل، معرّفی بسیاری از مشایخ علم رجال؛

امر دوم، طُرُق و مشایخ مؤلّف کتاب به کتاب های حدیثی و...؛

امر سوم، مختصری از زندگی نامه مؤلّف کتاب.

مقدمه مرحوم آیة اللّه سید شهاب الدین مرعشی نجفی رحمه الله در شرح حال مؤلّف کتاب، با عنوان «الظرائف فی ترجمة صاحب الطرائف»، در اوّل کتاب آورده شده است.

مقدمه محقّق در بیان جایگاه علم به طبقات در علم رجال و معرّفی کتاب است.

شایان ذکر است که این کتاب با عنوان ظرائف المقال فی معرفة طبقات الرجال به چاپ رسیده است.

محقّق تهرانی در الذریعة (ج ۱۵، ص ۱۴۹، ش ۹۸۳)، این کتاب را با عنوان طبقات الرجال و نیز با عنوان رجال السید علی أصغر (ج ۱۰، ص ۱۳۷) فهرست نموده است.