آیت اللّٰه حاج شیخ محمّدجواد انصاری همدانی، متخلص به «فانی»، در سال ۱۳۲۰ ق، در شهر همدان و در خانواده ای روحانی، چشم به جهان گشود.
پس از مدّتی تحصیل علوم دینی در همدان، به تشویق علمای آن دیار، ره سپار شهر مقدّس قم شد و به تحصیلات ادامه داد. اجتهاد ایشان به تأیید بزرگانی چون آیات عظام: شیخ عبدالکریم حائری یزدی، محمّدتقی خوانساری و سید ابو الحسن اصفهانی رسید.
سال ۱۳۳۹ش درگذشت و در قبرستان علی بن جعفر قم به خاک سپرده شد.
شعری از او در مورد امام مهدی(ع):
عالم همه از روی جمیلت شده پُرنور
در دیده اَعمیٰ، رخ زیبای تو مستور
موسای كلیمی نبُوَد تا كه ببیند
هر لحظه پدیدار، تجلّای تو بر طور
هر جام دلی گشت پُر از ساغر مهرت
مأنوس تو گردید و ز غیرت، همگی دور
ما دست ز دامان جلال تو نداریم
زین درگه لطف است طلبكار تو منصور
یک باره بزن آتش غیرت به دل، ای دوست
تا جز تو نمانَد دگری مقصد و منظور
این خانه كه بیگانه در او ساخته منزل
خالص كن و دشمن، همگی ساز تو مقهور
در فضل عمیم تو نگنجد كه فتد دوست
در مهلكه و دشمن او خرّم و مسرور
ای مهدی موعود تو را باد تحیت
پس رحمت حق و بركاتش به تو منثور
پیوسته بر آبای كرامت ز خدا باد
شایان، صلوات ابدی نازل و منشور
ما دست به دامان تولّای تو داریم
بر بندگی درگه شه، نامی و مشهور
ای روی پسندیده درگاه خدایی
دریاب یكی خسته وامانده و منفور
گر یک نظر از لطف بر این خسته نمایی
مقبول به درگاه خدا گردد و مغفور
زین در كه گدا باز از او نامده محروم
امّید شود سعی من شیفته، مشكور
روی سیهَم از كَرَم حضرت مولا
منظور به درگاه خدا آید و مبرور
بنمای به «فانی» ز كَرَم، یک نظر، ای دوست
كان سوخته در راه تو شد كشته و مهجور.[۱]
[۱]. عبادت عاشقانه، ص ۲۰۷.
