163
چکيده پايان نامه هاي حديثي جلد دوم

ارزيابى اسانيد روايات تفسيرى امام باقر عليه السلام ، از ابتداى قرآن تاپايان سوره بقره ، هدف اصلى نگارنده در اين تحقيق است .
اين رساله ، در دو جلد فراهم آمده كه جلد اوّل ، داراى سه بخش و جلد دوم داراى دو بخش است ، كه هر بخش نيز داراى فصل هايى است .
بخش اوّل ، به بررسى شخصيت امام محمّد باقر عليه السلام پرداخته ، و چهار فصل با اين عناوين دارد : زندگانى امام باقر عليه السلام ، اوضاع سياسى عصر امام باقر عليه السلام ، مقام علمى امام باقر عليه السلام و جايگاه تفسيرى امام باقر عليه السلام .
بخش دوم ، مربوط به تعاريف و اصطلاحات است . اصطلاحات كلّى ، انواع اصلى حديث ، اصطلاحات مربوط به سند و متن حديث ، اصطلاحات مربوط به مدح روات و اصطلاحات مربوط به ذمّ روات را در اين بخش توضيح داده است .
البته در فصل چهارم از بخش اوّل مشخص نموده كه امام عليه السلام با دست خود كتاب تفسيرى ننوشته اند و يا اگر نوشته اند ، هيچ گونه خبر و اثرى از آن به دست ما نرسيده است . همچنين ، اشاره كرده كه دو تفسير ابوالجارود و جابر بن يزيد جعفى به امام منسوب هستند .
وى ، براى رسيدن به هدف اوّل خود نيز يك بخش اختصاص داده ، كه در سه فصل ، به ترتيب روايات مربوط به علوم قرآنى ، سوره حمد و سوره بقره جمع آورى شده و در مجموع ، تعداد 366 روايت و 504 سند ، با مراجعه به منابع و متون معتبر شيعه و سنّى استخراج و احصا گرديده و به نگارش در آمده است. اين روايات ، در فصل اوّل علوم قرآنى ، در جلد دوم ، به ترتيب موضوعاتِ شانزده گانه پشت سر هم قرار گرفته اند ، و در فصل دوم و سوم ، سوره هاى حمد و بقره به ترتيب آيات مرتب گرديده اند .
همچنين ، از حاصل مطالعات به عمل آمده خود در بخش هاى اوّل و چهارم ، سه بخش مفصّل ديگر نيز اختصاص داده ، كه در بخش هاى دوم و سوم ـ كه به منزله مقدمه و پيش نياز براى ورود به بخش چهارم و پنجم هستند ـ به بيان تعاريف و اصطلاحات زيادى كه در رساله و بالاخص بخش پايانى آن به كار رفته است ، و نيز به بررسى رجال و راويان احاديث مندرج در بخش چهارم پرداخته است .
در بخش نهايى رساله ـ كه بر اساس مطالعات و تحقيقات به عمل آمده ، به ارزيابى سندهاى روايات و نيز تعيين نوع هر يك از آنها و نهايتا ، تعيين ميزان و درجه اعتبار آنها پرداخته ـ بر همين اساس ، از مجموع 504 سند ارائه شده ، تعداد 24 سند از نوع صحيح ،


چکيده پايان نامه هاي حديثي جلد دوم
162

يعقوب ، لوط و قوم لوط ، يوسف ، موسى ، قارون ، جالوت و داوود ، سليمان ، ايوب ، يونس و اليسع و چگونگى سرگذشت هر يك به نقل از قرآن و تورات پرداخته ، و وجوه اشتراك و افتراق اين دو كتاب را در نقل اين قصص بيان نموده است .
مبحث ديگر رساله ، بخش احكام است . در اين بخش ، به مقايسه بين احكام اسلام و يهود در قرآن و تورات پرداخته است . مسائل مهمى از قبيل ارث ، احكام بت پرستى ، احكام بردگى ، و... و مبحث اخلاق در پايان رساله آمده است .

191 . تحقيق نسخه خطى «ايضاح مخالفة السنة لنص الكتاب والسنّة» ،

بى بى سادات رضى بهابادى ، دكترى علوم قرآن و حديث ، دانشكده الهيات و معارف اسلامى دانشگاه تهران ، استاد راهنما : دكتر آذرتاش آذرنوش ، اساتيد مشاور : دكتر سيّد محمّد باقر حجتى و دكتر محمّد مجتهد شبسترى ، 1377 ، 285 ص .
آنچه نگارنه در اين رساله انجام داده عبارت است از :
1 . در مقدمه ، ابتدا به شرح زندگى علمى علّامه حلى ، مؤلف كتاب پرداخته است . معرفى آثار چاپى و غيرچاپى مؤلف از ويژگى هاى اين بخش است .
2 . پس از اين گفتار ، پيش گفتارى بر كتاب ايضاح مخالفة السنة لنص الكتاب و السّنة نگاشته ، و در آن كوشيده به معرفى كتاب و شيوه تفسيرى مؤلف بپردازد .
3 . سپس ، هنگام مطالعه كتاب ، با ملاحظه برخى شواهد تاريخى و تحليل محتواى كتاب ، به اين نتيجه رسيده كه مراد علّامه از اهل سنّت ، تقريبا هميشه ، اشاعره بوده است ؛ از اين رو ، قسمت سوم مقدمه را به مكتب كلامى اشعرى اختصاص داده ، تا انتقادهاى علّامه به مبانى عقيدتى اشعريان را آشكارتر سازد .
4 . در بخش پايانى مقدمه ، به بيان موارد تناقض كلام اهل سنّت با قرآن ، از ديدگاه علّامه حلى پرداخته است .
5 . در پايان مقدمه و پيش از متن كتاب ، چند تصوير از نسخه هاى خطى مذكور را عرضه كرده است .

192 . تحقيق و بررسى اسانيد روايات تفسيرى امام محمّد باقر عليه السلام ،

بهمن منصورى ، دكترى ، علوم قرآن و حديث ، دانشگاه آزاد اسلامى تهران ، استاد راهنما : على اكبر غفارى صفت ، استاد مشاور : دكتر هادى عالم زاده ، 1378 ، 467 ص .

  • نام منبع :
    چکيده پايان نامه هاي حديثي جلد دوم
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 340686
صفحه از 407
پرینت  ارسال به