پاسخ مى دهد كه چگونه امكان دستيابى به معناى مقصودِ خداوند ـ تعالى ـ وجود دارد در حالى كه ابهاماتى در كتاب اللّه يافت مى شود؟
فصل دوم ـ كه از دو بخش تشكيل شده ـ بررسى امكان تفاسير گوناگون از كتاب اللّه ، و ذكر ملاك هاى رجحان تفاسير گوناگون از منظر امام عليه السلام را در بر گرفته است .
در بخش نخست از فصل سوم ـ كه در واقع ، نتيجه منطقى فصول پيشين است ـ سنّت مفسّر راستين كتاب اللّه را و اين كه معصومان ، در نهايتِ قلّه مفسّران و طيف تفسيرهاى صحيح قرار دارند ، توضيح داده و باز ، بر اين باور است كه با وجود تفاوت ميان ايشان ، در مقام تفسير ، همگى از علم واحد و تفسير واحدى برخوردارند .
در بخش دوم فصل سوم نيز كتاب اللّه را معيار ارزيابى به هنگام تعارض ميان سنّت هاى مرورى مى شناساند و تلاش ائمه اطهار عليهم السلام را در اثبات و استقرار اين مطلب تا حدودى و به نحو اجمال مى نماياند .
217 . تفسير قرآن كريم در عهد رسول خدا و صحابه (سده اوّل هجرى) ،
نادر وحيدنيا ، كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث ، دانشگاه آزاد اسلامى (واحد اراك) ، استاد راهنما : حجة الاسلام محمّد مهدى گرجيان ، استاد مشاور : حجة الاسلام محمّد رضا آشتيانى ، 1374 ، 160ص .
آيا در زمان پيامبر صلى الله عليه و آله نياز به تفسير قرآن بوده است يا خير؟ اين مهم به عهده چه كسى بوده است؟ از نظر قرآن و سنّت ، مراجع تفسيرى پس از خود پيامبر كدام اند و اصولاً جايگاه اهل بيت در تفسير قرآن چگونه جايگاهى است؟ ارزش سخنان اصحاب پيامبر در تفسير قرآن تا چه حدودى بوده ؟ پيشگامان تفسير قرآن در ميان اصحاب چه كسانى هستند ؟ اينها سؤالاتى است كه بررسى آنها ، تشكيل دهنده اين رساله است. محور بحث نگارنده ، كتاب التفسير و المفسّرون ذهبى و كتاب مباحث فى علوم القرآن دكتر صبحى صالح است .
مطالب اين رساله در پنج فصل گنجانده شده :
در فصل اوّل ، اين عناوين به چشم مى خورد : تاريخچه مطالعاتى ، بيان مسئله ، پرسش هاى پژوهشى ، اهداف مطالعاتى ، حدود مطالعاتى ، برهان مطالعه ، تعريف اصطلاحات پژوهشى ، تفسير ، صحابه ، اهل بيت عليهم السلام .