در اين رساله ، سعى شده با استفاده از آيات قرآنى و روايات اهل بيت عليهم السلام ، مفهوم غفلت و عوامل غفلت زا و آثار آن بر زندگى فردى و اجتماعى و اخروى كاويده شود .
مطالب اين رساله ، در دو بخش تدوين شده است :
بخش اوّل ، در باب غفلت است :
غفلت از ديدگاه قرآن و حديث ، عنوان كلّى بخش اوّل است كه در آن ، نگارنده به بررسى ماهيّت غفلت و ويژگى هاى غافلان و ناسيان در قرآن كريم پرداخته ، و عوامل پيدايش غفلت ، مراتب غفلت ، انواع غفلت ، آثار غفلت ، درمان غفلت را توضيح داده است .
در بخش دوم ، كه مربوط به ذكر از ديدگاه قرآن و حديث است ، نخست كلّياتى در باب ذكر آورده ، سپس با ذكر مصاديقى از ذكر ، حقيقت ذكر را بازگو نموده و زمان ها و مكان هاى ذكر را ياد آور شده و به توضيح انواع ذكر پرداخته است .
در ادامه ، تبيين آثار دنيوى و اخروى ذكر پرداخته و مصاديق ذاكران را در قرآن كريم بيان نموده و سپس به بيان پاداش و جايگاه ذاكران پرداخته است .
273 . ذكر و موانع آن در قرآن و حديث ،
فاطمه نژاد فاضل ، كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث ، دانشكده الهيات و معارف اسلامى دانشگاه تهران ، استاد راهنما : حجة الاسلام محمّد على مهدوى راد ، استاد مشاور : دكتر سيّد محمّد باقر حجتى ، 1375 ، 247 ص .
شرح مفهوم و جايگاه ذكر ، انواع ذكر ، اسباب ذكر ، مصاديق ذكر ، زمان و مكان ذكر ، آثار ذكر ، ويژگى ها و خصوصيت هاى ذاكران واقعى ، ذاكران از ديدگاه معصومان عليهم السلام ، موانع ذكر و فرق ميان غفلت و نسيان ، از جمله مباحث اين پايان نامه است .
اين پايان نامه يك مقدمه و سه فصل دارد :
نگارنده در مقدمه ، از جمله ابزارهاى شناخت و تهذيب نفس را ذكر اللّه مى داند و بر اين عقيده است كه مراد از ذكرى كه دين مبين اسلام ، از پيرو خويش انتظار دارد ، ذكر حقيقى و واقعى است ، نه فقط ذكر زبانى.
معنا و مفهوم ذكر از ديدگاه فرهنگ نامه ها و مفسّران ، جايگاه ذكر ، انواع ذكر ، معناى ذكر كثير و انواع و مصاديق و مكان آن ، اسباب ذكر ، زمان ومكان مناسب براى ذكر، آثار ذكر ، و ديدگاه امام على عليه السلام در باره اين آثار، مباحث فصل اوّل را تشكيل مى دهد.