ستحديث ، تأليف كتب ، اهتمام به حديث ، حضورمتكلمان بزرگ در بغداد ، انديشه هاى رجالى در بغداد ، را بررسى مى كند .
در فصل دوم ، به همين شيوه به سراغ رى رفته ، وابتدا به بررسى موقعيت جغرافيايى و شاخصه هاى فرهنگى ـ سياسى رى ، چه قبل از اسلام و چه زمان شكوفايى اسلام پرداخته است . سپس ، نقش تشيع را در اين ميان بررسى نموده ، و عمده ترين محور پيشرفت حديث در رى را ، وجود حضرت عبد العظيم عليه السلام مى داند . مفاخر و مشاهير مكتب از قبيل حضرت عبد العظيم حسنى عليه السلام ، شيخ كلينى و شيخ صدوق ، و تأليفات آنها و همچنين انگيزه آنان در تأليفات كتب حديثى ، روش شناسى اين كتب ، انديشه ها ونگرش هاى حديثى مكتب رى ، فعاليت هاى محدّثان در رى ، حضور برخى از صحابه اهل بيت عليهم السلام به عنوان رازى و نقش آنان در پالايش و تبويب احاديث و كلّاً ، حديث گرايى در منطقه ، ادامه بحث وى در اين فصل است .
سومين و آخرين فصل پايان نامه ، در باره تعامل بغداد و رى است . در اين فصل ، نگارنده به بررسى كيفيت ارتباط و تعامل بغداد ورى ، از قبيل شاگردى محدّثان بغداد نزد مشايخ رازى ، حضور محدّثان رازى در بغداد ، ملقب بودن اصحاب اهل بيت عليهم السلام به رازى ، پايگاه بودن بغداد براى نواب اربعه ، نگارش نامه وكتاب وپاسخ به سؤالات در بغداد پرداخته و در پايان تأثير و تأثر متقابل دو حوزه را با يك نتيجه گيرىِ كلّى بيان مى كند .
316 . شناخت و تحليل مكتب حديثى قم از آغاز تا قرن پنجم هجرى ،
محمّد رضا جبارى ، دكترى علوم قرآن و حديث ، دانشكده علوم انسانى دانشگاه تربيت مدرس قم ، استاد راهنما : دكتر سيّد محمّد باقر حجتى ، اساتيد مشاور : دكتر محمّد على مهدوى راد و دكتر نهله غروى نايينى ، 1379 ، 447 ص .
پاسخ به اين سؤال ها كه : با توجّه به وجود مكاتب حديثى ديگر ، وجوه امتياز و اشتراك اين مكتب با ساير مكاتب حديثى در چيست؟ معروف ترين محدّثان برخاسته از اين مكتب كيان اند ؟ و آثار حديثى موجود و غير موجود محدّثان قم كدام است؟ از مواردى است كه نگارنده ، تصميم به توضيح آن دارد .
اين رساله ، از يك مقدمه و هشت فصل فراهم آمده :
اشاره اى اجمالى به اين وجه تمايز ، ضرورت بحث و كاوش پيرامون اين حوزه مهم