بخش سوم رساله ، در باب لوازم تعقل و موانع آن است . روش هاى بارورى تعقل ، توجّه به نشانه هاى الهى ، مطالعه در خلقت انسان و آمد و شدِ شب و روز ، مطالعه آفاق ، توجّه به معاد ، شناخت مظاهر اراده و مشيّت الهى ، شناخت مظاهر و تدابير خداوندى در جهان ، درس گرفتن از مَثَل هاى قرآنى ، عبرت گرفتن از گذشتگان ، پى جويى فلسفه احكام شريعت ، و بررسى عوامل بازدارنده از تعقل از جمله بحث هاى اين بخش است .
بخش چهارم و پايانى رساله ، به بررسى آثار تعقل و عواقب عدم آن پرداخته است . بحث هاى اين بخش ، عبارت اند از : رهاوردهاى تعقل ، پيامدهاى عدم تعقل ، آيين رفتار با غير متعقلان .
25 . استغفار و آثار آن در آيات و روايات ،
جواد نجفى كانى ، كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث ، دانشكده اصول دين قم ، استاد راهنما : آية اللّه محمّد هادى معرفت ، استاد مشاور : دكتر ولى اللّه نقى پورفر ، 1379 ، 194 ص .
نگارنده ، در طرح تحليلى ـ تحقيقى خود ، بر آن است تا از بعضى غوامض موجود در باب توبه و استغفار ، پرده بردارد .
رساله ، سه فصل دارد كه فصل نخست آن ، به كلّيات پژوهش ، از جمله تعريف مفاهيم اخلاق و استغفار در آيات و روايات ، و شرايط و آداب و مراتب استغفار پرداخته است .
فصل سوم رساله در باره آثار و موانع استغفار مى باشد ، اين فصل نيز از دو بخش تشكيل شده ، بخش اوّل ، در باره آثار استغفار و بخش دوم ، در باره موانع استغفار است .
آثار استغفار نيز به چند دسته تقسيم مى شود :
الف . آثار دنيوى ، از قبيل امنيت ، زياد شدن روزى ، طولانى شدن عمر ، افزايش قوت و نيرو .
ب . آثار اخروى ، مانند استجابت دعا ، قطع شدن دست شيطان ، تبديل سيئات به حسنات ، آمرزش گناهان و كسب رحمت الهى ، رهايى از آتش جهنم و ورود به بهشت ، زدوده شدن زنگارهاى گناه .
بخش دوم ، در باب موانع استغفار است . تعريف «گناه» و واژه هاى مشابه آن ، تقسيم گناه به كبيره و صغيره ، معيار شناخت كبيره از صغيره ، تقسيم گناه به مطلق و نسبى ، و آثار گناه ، شاملِ نفاق ، كفر ، عالمگير شدن فساد ، زيبا ديدن گناه ، بى پروايى ، سلب آرامش روحى و نيامدن باران و بركات الهى ، از موضوعات مطرح شده در اين فصل است .
