أم ورقه صحابیه، واقعیت یا خیال
سال
1397 / شماره پیاپی
88 /
صفحه
چکیده :
أم ورقه یکی از شخصیتهای مورد استناد در احکام فقهی جواز امامت زنان است که بسیار مورد توجه منابع اهل سنت بوده و در تأیید روایات نماز جماعت امهات المؤمنین، عایشه و أمسلمه به عنوان شاهد مورد استناد قرار میگیرد. در این روایت، پیامبر(ص) به امورقه لقب شهیده داده و به او اجازه میدهد تا برای اهل خانه خود امامت کند؛ وی همچنین به عنوان جامع قرآن شناخته شده است. راوی این روایت فقط ولید بن جُمیع است که آن را با واسطه های مجهول نقل کرده و در آن داستانپردازی در مورد زندگی و مرگ این زن صحابی را به کمال رسانده است. در متن این روایت اضطراب و مخالفت با گزارشات تاریخی و در سند آن راویان ناشناخته و ضعیف، روایت را از یک سند قطعی روایی تنزل داده و احتمال جعل آن را بسیار افزوده است. ما در این مقاله بر اساس ترسیم بصری شبکه اسناد و تحلیل متن و اسناد روایت، تاریخ ظهور این روایت و شخصیت خیالی آن را در ربع سوم قرن دوم هجری که فقها به مستندی برای حکم شرعی جواز امامت زنان نیازمند بوده اند، پیش بینی نموده ایم.
کلیدواژه‌های مقاله :أم ورقه؛ ولید بن جُمیع؛ شبکه اسناد؛ تحلیل متن و اسناد
