استنادهای کلامی امام‎رضا (علیه‎السلام) به آیات قصص در حوزه امامت

نشریه : فرهنگ رضوی

نویسنده : پديدآورنده : محسن دیمه کارگراب
پديدآورنده : ابوالفضل کاظمی

چکیده :

آیات تطهیر، ولایت، اولی‎الأمر، تبلیغ و آیات مشهور دیگر از دیرباز بخشی از مشهورترین استنادهای کلامی امامیه بوده است. آیات قصص کمتر مورد توجه مفسران و متکلمان امامی قرار گرفته است، در حالی که ائمه اطهار (علیهم‎السلام) در تبیین و دفاع از آموزه امامت عنایت بسیاری به قصص قرآن داشته‎اند. در این نوشتار تلاش شده با تکیه بر روایات امام‎رضا (علیه‎السلام) در مصادر روایی متقدم، به‎منظور بازسازی الگوی استنباط و استناد کلامی و دستیابی به شیوه‎های پاسخگویی به شبهات کلامی در حوزه امامت، استنادهای تفسیری ـ کلامی امام به آیات قصص در حوزه امامت بررسی و تبیین شود. استناد امام‎رضا (علیه‎السلام) به این‎گونه از آیات را می‌توان یک رویکرد مهم در تفسیر کلامی دانست در حالی‎که در فضای علمی اهل سنت، گفتمان اسرائیلیات در تفسیر قصص قرآن حاکمیت دارد. بررسی‎ها نشان مى‏دهد عصمت امام، جریان امامت در ذریه ابراهیم (علیه‎السلام) علم لدنّی امام، دیدن و نشناختن امام، پذیرش ولایتعهدی و تفاوت معنی آل و امت، مهم‎ترین مباحث کلامی حضرت در استناد به قصص قرآن است. سویه تأویلی حضرت رضا (علیه‎السلام) به آیات قصص، یکی دیگر از مباحثی است که در این نوشتار به آن پرداخته شده است.