دين ، كامل در همه شاخه هاى سعادت و رسيده به رتبه شهادت .
و شهيد ثانى نيز نوشته است : «استاد و پيشوا ، عالم ترين و كامل ترين ، خاتم مجتهدان و آيت خدا ميان جهانيان ، خورشيد دين ، محمّد بن مكى» .
و شيخ حرّ عاملى در شرح حال او آورده است :
عالم ، ماهر ، فقيه ، محدّت ، مدقّق ، متبحّر ، كامل و جامع فنون عقلى و نقلى و به فضايل اخلاقى ، مانند زهد ، عبادت و پارسايى آراسته و شاعر و اديب و نويسنده نيز بود . يگانه روزگار خويش و بى نظير در زمان خود بود .
اين تعريف و تمجيدها ، منحصر به عالمان شيعى نيست و برخى دانشمندان اهل سنت نيز ، او را ستوده اند .شمس الدين جزرى مى گويد :
او بزرگ شيعه و مجتهد در مذهب جعفرى بود و پيشوا در فقه ، نحو و قرائت . او روزگارى دراز همراه من بود ولى چيزى مخالف سنّت پيامبر از او نشنيدم .
و شمس الأئمة كرمانى مى نويسد :
مولاى بزرگ و دانا ، پيشواى پيشوايان ، صاحب فضيلت ها ، مجمع منقبت و كمال هاى فاخر و جامع علوم دنيا و آخرت بود .
روش تحقيق
كتاب ، چاپ هاى متعددى دارد : چاپ نخست به وسيله چاپخانه حيدريه در نجف (1288 ه . ق) ، با تحقيق محمد هادى امينى و چاپ دوم از سوى آستان قدس رضوى در مشهد (1406 ه . ق ، برابر 1365 ه . ش) . چاپ دوم را آقاى داود صابرى تحقيق كرده و از همه نسخه هاى در دسترس سود جسته است . از اين رو ، ما آن را نسخه اول ، نسخه حيدريه را دوم و نسخه جباعى را نسخه سوم قرار داديم .
ما بر آنيم كه نقل هاى علامه مجلسى در بحار الانوار نيز مى تواند نسخه ديگرى فرض شود و از اين رو اختلافات آن را درج كرده ايم؛ زيرا علامه مجلسى نسخه هاى
