شهيد اول
با پذيرفتن اين نكته كه نويسنده و يا دست كم تلخيص كننده كتاب ، شهيد اول است ، اندكى به زندگانى او مى پردازيم .
أبو عبداللّه شمس الدين محمد بن مكّى عاملى ، معروف به شهيد اول ، از بزرگ ترين و مشهورترين فقيهان شيعى است . او ، نيمه نخست قرن هشتم هجرى در «جزين» در منطقه جبل عامل به دنيا آمد ، به عراق كوچ كرد و از پيروان مكتب «حلّه» شد . او نزد فخر المحققين(م771 ه ق) ، فرزند علّامه حلّى و مؤلف ايضاح الفوائد ، و سيد عبدالمطلب بن الأعرج حسينى (م 754 ه . ق) ، خواهر زاده علامه حلّى ، و ديگر عالمان فقه آموخت و سپس به تأليف كتاب هاى متعددى ، مانند الدروس ، البيان ، اللمعة ، الذكرى در فقه ، العقيدة الكافية و تفسير الباقيات الصالحات در عقايد و المزار و الأربعون حديثاً در دعا و حديث ، پرداخت . برخى از كتاب هاى فقهى او ، تا اكنون نيز زنده و محور بحث هاى حوزه هاى علميه است ، مانند اللمعة الدمشقية و القواعد والفوائد و در حديث نيز ، عده بسيارى از عالمان ، نزد او به قرائت كتاب هاى حديثى پرداختند . شهيد اوّل ، با اندوخته هاى علمى خود ، توانست به صورت نماد شوكت شيعه در شام جلوه كند و همين امر ، موجب به زندان افكندن او و سپس شهادت مظلومانه وى در دمشق به سال (786 ه . ق) شد .
شهيد را همه ستوده اند . استادان شيعى او ، همچون فخر المحققين و شيخ عبدالصمد بن ابراهيم ، استاد دار الحديث بغداد ، او را با وصف هايى همچون «مولانا الإمام العلّامة الأعظم ، أفضل علماء العالم ، سيّد فضلاء بنى آدم» و «الشيخ الإمام العلّامه الفقيه البارع الورع ، الفاضل الناسك الزاهد» ستوده اند و پس از او محقق كركى گفته است :
استاد ما و پيشوا و بزرگ اسلام ، فرمانرواى عالمان ، پرچم برافراشته فقيهان ، اسوه محققان و مدققان ، برترين پيشينيان و معاصران ، خورشيد آيين و حق و