بیعت حقیقی زمانی رخ می دهد که انسان، پای دشواری ها بایستد. لذا پیامبر(ص) با شخصی بیعت کننده، شرایطی را تعیین فرمود.
المستدرک علی الصحیحین عن ابن الخصاصیة:
أتَیتُ رَسولَ اللّهِ(ص) لِاُبایعَهُ عَلَی الإِسلامِ، فَاشتَرَطَ عَلَی: تَشهَدُ أن لا إلهَ إلَا اللّهُ، وأَنَّ مُحَمَّدا عَبدُهُ ورَسولُهُ، وتُصَلِّی الخَمسَ، وتَصومَ رَمَضانَ، وتُؤَدِّی الزَّکاةَ، وتَحُجَّ البَیتَ، وتُجاهِدَ فی سَبیلِ اللّهِ.
قُلتُ: یا رَسولَ اللّهِ، أمَّا اثنَتانِ فَلا اُطیقُهُما؛ أمَّا الزَّکاةُ فَما لی إلّا عَشرُ ذَودٍ، هُنَّ رَسَلُ أهلی وحَمولَتُهُم، وأمَّا الجِهادُ، فَیزعُمونَ أنَّهُ مَن وَلّی فَقَد باءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللّهِ، فَأَخافُ إذا حَضَرَنی قِتالٌ کرِهتُ المَوتَ وخَشَعَت نَفسی.
قالَ: فَقَبَضَ رَسولُ اللّهِ(ص) یدَهُ ثُمَّ حَرَّکها، ثُمَّ قالَ: لا صَدَقَةَ ولا جِهادَ، فَبِمَ تَدخُلُ الجَنَّةَ؟!
قالَ: ثُمَّ قُلتُ: یا رَسولَ اللّهِ اُبایعُک، فَبایعَنی عَلَیهِنَّ کلِّهِنَّ.[۱]
المستدرک علی الصحیحین ـ به نقل از ابن خصاصیه ـ:
نزد پیامبر خدا(ص) رفتم تا بر اسلام با او بیعت کنم. با من شرط گذاشت که: «[باید] گواهی دهی معبودی جز خدای یگانه نیست و محمّد، بنده و فرستاده اوست، و نمازهای پنجگانه را بگزاری، و رمضان را روزه بگیری، و زکات بپردازی، و حجّ خانه خدا را به جای آوری، و در راه خدا جهاد کنی».
گفتم: ای پیامبر خدا! دو کار از این کارها را نمی توانم: یکی زکات؛ چون من ده ماده شتر بیشتر ندارم که آنها هم برای تأمین شیر خانواده ام و حمل بار و بُنه آنهاست، و دیگر جهاد؛ زیرا می گویند: هر که [به دشمن] پشت کند، به خشم خدا گرفتار می آید، و من می ترسم که اگر جنگی پیش آید، مردن را خوش نداشته باشم و دچار ضعف نفس شوم.
پیامبر خدا(ص) دستش را بست، سپس آن را تکان داد و فرمود: «نه صدقه ای و نه جهادی! پس با چه بهشت می روی؟!».
گفتم: ای پیامبر خدا! با تو بیعت می کنم. بر همه این چیزها با من بیعت کن.
[۱]. المستدرک علی الصحیحین: ج ۲ ص ۸۹ ح ۲۴۲۱، السنن الکبری: ج ۹ ص ۳۵ ح ۱۷۷۹۶، مسند ابن حنبل: ج ۸ ص ۲۲۱ ح ۲۲۰۱۱ نحوه، کنز العمّال: ج ۱۳ ص ۳۰۰ ح ۳۶۸۶۵، دانشنامه قرآن و حدیث، ج ۱۶، ص ۵۰۴.
