امام علی علیه السلام

اللّهُمَّ إنَّكَ تَعلَمُ أنَّهُ لَم يَكُنِ الَّذي كانَ مِنّا مُنافَسَةً في سُلطانٍ ، ولَا التِماسَ شَيءٍ مِن فُضولِ الحُطامِ ، ولكِن لِنَرُدَّ المَعالِمَ مِن دينِكَ، ونُظهِرَ الإِصلاحَ في بِلادِكَ، فَيَأمَنَ المَظلومونَ مِن عِبادِكَ ، وتُقامَ المُعَطَّلَةُ مِن حُدودِكَ .

بار خدايا ! تو مى‌‏دانى كه آنچه از ما سر زد، از سرِ قدرت‏‌طلبى، يا به دست آوردن چيزى از متاع بى‌‏ارزش دنيا نبود؛ بلكه براى اين بود كه نشانه‌‏هاى دينت را بازگردانيم و در شهرهايت، آبادانى پديدار سازيم تا بندگان ستم‏ديده‌‏ات در امنيّت باشند و احكام بر زمين مانده‌‏ات بر پا شوند.

نهج البلاغة: الخطبة 131

>علوم حدیث>رجال>زندگی نامه راویان

تعداد بازدید : 10205

بازخوانی سیرۀ حدیثی محمد بن خالد برقی - صفحه 133

اعتماد بر مراسیل اگر منهج اجتهادی راوی در فهم و نقل احادیث باشد، نمی تواند ایراد بر راوی به شمار آید. علاوه بر آنکه تصریح به ارسال از جانب راوی، اشکال تدلیس را نیز مرتفع می‏سازد. محمد بن حسن بن زین الدین (ت۱۰۳۰ق) نویسنده استقصاء الاعتبار در این باره می‏نویسد:

گاهی به ذهن چنین می‏رسد که اعتماد بر مراسیل شایسته قدح شمردن نیست؛ چراکه مرجع این اعتماد اجتهاد راوی است؛ مگر آنکه گفته شود مراد از اعتماد بر مراسیل، نقل مرسل روایت بدون بیان است که نوعی تدلیس به شمار می‏رود و موجب قدح اوست. در پاسخ می‏گوییم: علمای درایه روایت بر اساس اجازه را بدون آوردن لفظ اجازه جایز شمرده‏اند. پس مضر بودن ارسال در حق راوی اگر بر اساس شیوه خاص او باشد، محل تأمل است.^۱

وی این نکته را در مواضع متعددی از کتابش و هنگام یاد کردن از محمد بن خالد و پسرش احمد و نیز محمد بن احمد اشعری تکرار می‏نماید.^۲ پس طبق این اندیشه ـ که ارسال را با قوت احتمال اعتماد، مخل به صحت نمی‏بیند ـ هدف اتصال سند ـ یعنی اعتماد بر صدور و صحت انتساب به معصوم ـ تأمین می‏شود. این به معنای سهل‏گیری راویان نیست، بلکه شیوه گروهی از ایشان را نشان می‏دهد.