جدول ۲
توجه به آمار پیشین و دقت در تراث راویانی همچون قاسم بن عروه و حسین بن یزید نوفلی که کاملاً فقهی است و مقایسه آن با تراث شخصیتی همچون وهب بن وهب نشاندهنده اختلافات عقیدتی میان برقی و جریانی است که احمد اشعری به آن تعلق دارد. این نتیجه در ذهن نگارنده بسیار قوی مینماید که اعتماد شخصیتی همچون احمد اشعری در میراث عقیدتی نیز بر پیروی از خط فقهمداری است که به نقل عقاید نیز میپردازد. این ادعا در بازخوانی احادیث احمد اشعری۱
1.. ذکر یک نکته ضروری به نظر میرسد: به باور بسیاری از محققان عنوان احمد بن محمد در صدر روایات کتاب بصائر منصرف به احمد بن محمد بن عیسی اشعری است نه احمد بن محمد بن خالد برقی؛ چه آنکه برخی اشهر و اظهر را در انصراف به احمد اشعری میبینند (ملا علی کنی، توضیح المقال، ص۹۸). سه دلیل در این میان مطرح است:
الف) اثبات روایت مستقیم احمد برقی از حسین بن سعید مشکل مینماید، در حالی که فراوانی نقل احمد بن محمد از حسین بن سعید در بصائر به چشم میخورد (این عدد بالغ بر ۱۸۸ مورد است)؛
ب) اصرار بر تعبیر از احمد برقی به احمد بن ابیعبداللّٰه و احمد بن محمد بن خالد در اسناد دیده میشود؛ این در حالی است که فراوانی نام کرد احمد اشعری با احمد بن محمد و احمد بن محمد بن عیسی است؛
ج) اشتراک در عصر و طبقه، راویان را ملزم میسازد قرینۀ تمییز را ذکر کنند، پس نبود قرینه نشانۀ انصراف به راوی مشخص است.
