شخصیت‏شناسی او ذکر کرده، فعالیت علمی داشته است. سه کتاب یوم و لیلة، العلل و الخطب حائز عناوین پرتکرار آثار اصحاب امامیه به شمار می‏روند و بیانگر مباحث اخلاقی و آداب و اعمال‏اند. حضور او در علوم قرآن و تفسیر آن نیز با دو عنوان التنزیل و التعبیر و التفسیر شناخته می‏شود. کتاب مکة و المدینة و حروب الاوس و الخزرج و نقل کتب نصر بن مزاحم^۱ از تسلط وی بر مباحث تاریخی حکایت می‏کند و عبارت نجاشی که او را حسن المعرفة بالأخبار می‏خواند، مؤید این مطلب است.^۲ نیز نگارش کتاب در موضوع دقیق علم الباری ـ که از عناوین منحصر به فرد در آثار به شمار می‏رود ـ نشان از تبحر وی در مباحث عمیق عقیدتی دارد.

در این بخش ضمن بررسی حضور محمد بن خالد برقی در انتقال میراث شیعه به‏عنوان ملاکی در انعکاس حضور او در تدوین منابع و جوامع، به بررسی دقت و میزان روایات برقی و تنوع آن در منابع حدیثی ـ کلامی شیعه می‏پردازیم.

یک. حضور در انتقال میراث شیعی

حضور گسترده برقی در انتقال میراث صاحبان آثار شیعی درخور توجه است. فهرستِ ابوغالب، ابن بابویه و ابن بطه مجاری انتقال این حضور به دو فهرست مشهور در دسترس ما یعنی نجاشی و طوسی هستند. شمارگان راویان و صاحبان آثاری که محمد برقی در انتقال میراثشان به قم حضور داشته، در نجاشی بالغ بر ۳۴ نفر و در فهرست طوسی ۴۹ نفر است که شماری از بزرگان اصحاب را نیز در بر می‏گیرد.

اسماعیل بن عبدالخالق بن عبدربه، حسین بن عمر بن سلمان، حسین بن مبارک، احمد بن سلیمان حجال، ایوب بن حر جعفی، امیة بن عمرو الشعیری،، اصرم بن حوشب بجلی، بکر بن صالح رازی، حدید بن حکیم، حسین بن ابی‏غندر، زرارة بن أعین، زکریا بن ادریس بن عبداللّٰه، زکریا بن آدم بن عبداللّٰه، سعد بن سعد بن احوص، عبداللّٰه بن قاسم حارثی، عبدالملک بن هارون بن عنتره، علی بن محمد بن حفص، عمرو بن ابراهیم ازدی، عباد بن سلیمان، عون بن جریر، قاسم بن برید بن معاویه، محمد بن جمیل بن صالح، محمد بن هیثم بن عروه، محمد بن قاسم بن فضیل، محمد بن مرازم بن حکیم، مطلب بن زیاد زهری، نشیط بن صالح بن لفافه، هارون بن