اما در کتاب التوحید وضع متفاوت است. ایشان با آنکه در بسیاری از ابواب روایت دارد، در سه حیطه مهم مباحث توحیدی روایتی از ایشان نقل نشده است:
۱. ابواب ناظر به نفی تجسیم نخستین گروهی است که اثری از روایات محمد بن خالد در آن دیده نمیشود؛۱
۲. گروه دوم ابواب مرتبط با اسماء و صفات است؛۲
۳. آخرین گروه، یعنی مباحث عدل، خیر و شر، استطاعت و امر بین امرین، از احادیث وی خالی است.
این در حالی است که در سایر مفاهیم اصلی همچون حدوث عالم، اطلاق شیء بر خداوند، نهی از کلام درباره کیفیت، مشیت و اراده و سعادت و شقاوت روایات او به چشم میخورد۳ و در باب «لایکون شیء فی السماء و الارض الا بسبعه» حضور خاص و پررنگ او دیده میشود.
بعید نیست آنچه به قمیها در باب اعتقاد به رؤیت و جبر و تشبیه نسبت داده میشود، به سبب حضور کم رنگ برخی اصحاب در این ابواب باشد.
گستردگی روایات برقی در کتاب الحجه کافی به ترتیبی است که نمیتوان مجموعهها و سرعنوانهای اصلی بحث امامت را خالی از روایات وی یافت. از ابواب طبقات انبیا و رسل و فرق میان رسول و نبی و محدث تا ابواب مقامات قرآنی و ولایت ائمه گرفته تا مؤلّفههای شناخت جانشین و نص بر ایشان و شئون و جایگاه امام و روایات غیبت در میراث حدیثی او در کتاب الحجة کافی یافت میشود.۴ حضور پر رنگ او در «باب فیه نکت و نتف من التنزیل فی الولایه» ـ که مشتمل بر روایات تأویلی آیات قرآن در حق اهل بیتعلیهم السلام بهخصوص امیرمؤمنانعلیه السلام است ـ۵ و کمروایتی او در ابواب «الاشارة و النص» ـ که تنها روایتی در نص بر امام صادقعلیه السلام نقل کرده است ـ از نکات مهم در این بین است.
1.. این ابواب عبارتاند از: ابطال رؤیت، لاتدرکه الابصار، نهی از صفتی غیر از آنچه خود را به آن خوانده است و نهی از جسم و صورت.
2.. صفات ذات، حدوث اسماء و معانی آن از جملۀ این ابواب است.
3.. ر.ک: ص۸۱، ۸۲، ۸۹، ۹۲، ۱۱۰، ۱۳۳، ۱۳۴، ۱۴۱، ۱۴۹، ۱۵۰، ۱۵۲ و ۱۵۴.
4.. ر.ک: کلینی، کافی، ج۱، ص۱۷۵، ۱۷۷، ۱۸۱، ۱۸۹، ۱۹۲، ۱۹۳، ۲۲۳، ۲۳۰، ۲۵۴، ۲۶۹، ۲۷۷، ۲۸۸، ۳۰۳، ۳۰۷، ۳۶۸، ۳۷۹، ۳۹۰، ۳۹۳، ۳۹۸، ۴۰۱ و ۴۵۵.
5.. ر.ک: همان، ص۴۱۱، ۴۱۷ و ۴۲۲. مجموعاً هفت روایت.
