أصحاب الإجماع

مشتمل بر ترتیب اسناد و ترتیب اساس راوی و مروی عنه هر یک از اصحاب اجماع به طور مستقل است.

این فهرست، مشتمل بر ترتیب اسناد و ترتیب اساس راوی و مروی عنه هر یک از اصحاب اجماع به طور مستقل است.

در مرحله اوّل، مؤلّف اسناد اصحاب اجماع را در ۲۱ نفر و در سه طبقه فهرست و دسته بندی نموده است.

البته اصحاب اجماع، در اصل، شامل سه دسته شش نفره و در مجموع، هیجده نفرند؛ امّا در مورد حسن بن محبوب از طبقه سوم، اختلاف است. عدّه ای به جای وی، حسن بن علی بن فضّال و فضالة بن ایوب را از اصحاب اجماع می دانند و عدّه ای به جای حسن بن علی بن فضّال، عثمان بن عیسی را از اصحاب اجماع می دانند. در همین مورد، در اختیار معرفة الرجال (ص ۵۵۶، ش ۱۰۵۰) آمده است: «... و قال بعضهم مکان الحسن بن محبوب: الحسن بن علی بن فضّال و فضالة بن أیوب، و قال بعضهم مکان ابن فضّال: عثمان بن عیسی».

به همین دلیل، مؤلّف اسناد روایات موارد اختلافی را هم مرتّب کرده و ارائه نموده است.

همچنین در طبقه اوّل اصحاب اجماع، از ابو بصیر اسدی نام برده شده و عدّه ای وی را ابو بصیر لیث مرادی دانسته اند. مؤلّف، در ذیل عنوان «ابو بصیر» در مرحله اوّل، اسناد ابو بصیر اسدی و پس از آن اسناد ابو بصیر لیث مرادی را فهرست نموده است. بر همین اساس، عدّه ای از اصحاب اجماع را به همراه موارد اختلافی ۲۲ نفر دانسته اند.

فهرست اسامی اصحاب اجماع و طبقه آنها عبارت اند از:

طبقه اوّل: زُرارة بن اَعین، معروف به خربوذ، برید بن معاویة عجلی، ابو بصیر، فضیل بن یسار و محمّد بن مسلم؛

طبقه دوم: جُمَیل بن دُرّاج، عبد اللّه بن مسکان، عبد اللّه بن بکیر، حمّاد بن عیسی، حمّاد بن عثمان و ابان بن عثمان؛

طبقه سوم: ابن ابی عمیر، عبد اللّه بن مغیره، احمد بن محمّد ابی نصر، یونس بن عبد الرحمان، صفوان بن یحیی، حسن بن محبوب، حسن بن علی بن فضّال، فضالة بن ایوب و عثمان بن عیسی.

مؤلّف، در مورد هر یک از اصحاب اجماع، در مرحله اوّلْ اسناد و طُرُق وی را بر اساس ترتیب الفبایی اسامی راویان و مروی عنه وی تنظیم نموده است. در این زمینه، عنوان های متعدّد در مورد هر راوی یا مروی عنه (شامل نام، نام با لقب، نام با کنیه و...) به همان صورت که در اسناد بوده است، در یک جا دسته بندی شده اند و به دنبال بیان هر طبقه، نام مصدر مورد مراجعه به همراه شماره جلد و صفحه آن، مشخّص شده است.

مؤلّف به منظور دستیابی به جمیع اسناد هر یک از اصحاب اجماع، به بسیاری از کتاب های تفسیری ـ روایی، حدیثی و رجالی شیعه (که بعضی از آنها چاپ شده و بعضی خطّی اند) مراجعه نموده است.

در پایان، تفصیل اسناد هر راوی، فهرست اسامی مروی عنه او به همراه اسامی راویان موجود در آن طریق، فهرست شده اند. پس از آن، فهرست اسامی راویان وی ارائه شده اند.

شایان توجّه است که به دنبال بیان نام بسیاری از مروی عنه ها و راویان هر راوی، عناوین متّحد با هر راوی و مروی عنه که در اسناد و طُرُق مختلف وارد شده اند، با علامت مساوی (=) مشخّص شده اند که به شکل طبیعی توحید مختلفات و تمییز مشترکات را در بردارند.

نسخه دستنویس و عکس های آن، موجود است.