گفتني است، مراسم حج نيز آکنده از اينگونه يادکردها است؛ مثل «هروله کردن» بين صفا و مروه به يادکرد رفت و برگشت «هاجر» در بين اين دو کوه يا «رمي جمرات» به يادکرد «سنگ زدن» خاندان ابراهيم به «ابليس»؛ بنابراين، يادمانهاي زماني و مکاني حوادث و شخصيّتهاي مهم و تأثيرگذار در مسير هدايت بشر، امري ريشهدار در اسلام ناب محمّدي و آيين انبيا است و شيعيان به تبعيّت از رهبران معصوم خود بدين امر همّت گماشتهاند.
• هزينه کردن براى آبرو در سيرهي امام مجتبي عليه السلام
در منابع شرح حال نگاري سنيان دربارهي سيره و رفتار امام حسن مجتبي عليه السلام خبري نقل شده که در منابع کهن شيعي نيامده است و فقط مرحوم مجلسي ۱ آن را به نقل از شرح نهج البلاغه ابن ابيالحديد آورده است. اين خبر دربارهي بخشش ده هزار درهمي ايشان به شاعري است که آن بزرگوار را مدح گفته بود. در اينجا گزارش بلاذري در انساب الاشراف به دليل تفصيل بيشتر ماجرا انتخاب شده و نقل ميشود.
حدثني علي بن المغيرة الأثرم، عن أبيعبيدة، عن يونس بن حبيب قال: مدح شاعر الحسن بن علي فأعطاه عشرة آلاف درهم!!! فقيل: أتعطيه عشرة آلاف درهم؟ قال: إن خير المال ما وقي (به) العرض و اکتسب به حسن الأحدوثة و الله ما أخاف أن يقول: لست ابنرسولاللَّه و لا ابنعلي و لا ابنفاطمة و لکني أخاف أن يقول: إنک لا تشبه رسولاللَّه و لا عليا و لا فاطمة و الله إنهم لخير مني و أخرى إن الرجل أملني و رجاني. ۲
شاعري مدح حسن بن علي عليهما السلام گفت. وي در قبال اين مدح، ده هزار درهم بدو بخشيد. کسي اعتراض کرد و گفت ده هزار درهم بابت اين مدح ميبخشي؟ ايشان فرمودند: بهترين مال، مالي است که به واسطهي آن آبرو حفظ شود و انسان در بين مردم بهخوبي ياد شود. من از اينکه بگويند: «فرزند پيامبر يا علي يا فاطمه نيستي» ترسي ندارم؛ بلکه از اين ميترسم که بگويند: «شباهتي به اين بزرگواران نداري» (بنابراين، مناسب است، از کسي که در قالبِ شعر، مرا همانند با آن بزرگواران معرّفي کرده و آبروي مرا حفظ کرده، قدرداني کنم و براي اين کار هزينه کنم).
1.. بحار الأنوار، ج۴۳، ص۳۵۸.
2.. أنسابالأشراف، ج۳، ص۲۴، شماره۳۳.