ایمان و ارتکاب گناه

نشریه : مطالعات فهم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : عبد العلی پاکزاد
پديدآورنده : محمد حسن رستمی
پديدآورنده : مهدی جلالی

چکیده :

ایمان و ارتکاب گناه (تحلیل فقه الحدیثی و روش حل تعارض ظاهری روایات باب الذنوب و باب «أَنَّ الْإِیمَانَ لَا یَضُرُّ مَعَهُ سَیِّئَةٌ» در کتاب الکافی)
کلینی در باب «أَنَّ الْإِیمَانَ لَا یَضُرُّ مَعَهُ سَیِّئَةٌ» از کتاب الایمان و الکفر الکافی، دو روایت آورده است که می‌توان از آن دو این‌گونه هم برداشت کرد که با وجود ایمان، گناه به سعادت آدمی آسیبی نمی‌رساند. در نگاه اولیه، این آموزه با مفهوم آیات قرآن و روایات «باب الذنوب کتاب ایمان و الکفر الکافی»، که رستگاری را در همراهی ایمان با عمل صالح می‌داند، در تعارض است. مسأله اساسی این است که، چون قرآن و روایات سرچشمه واحدی دارند، وجود تعارض در آن‌ها، قابل قبول نیست و باید برای حل آن، چاره‌ای اندیشید. مساله دیگر بعد فرهنگی و بد آموزی‌هایِ احتمالی رفتاری و عملی این نوع برداشت از روایات است. در این مقاله به روش تحلیلی- انتقادی، روایات مورد بحث دو باب کتاب الکافی، از نظر سندی و محتوایی بررسی شده و تعارض اولیه در نهایت حل شده است و نتیجه نهایی این که، عنوانی که کلینی برای باب یاد شده «أَنَّ الْإِیمَانَ لَا یَضُرُّ مَعَهُ سَیِّئَةٌ» برگزیده، سبب برداشت نادرست برخی افراد از این دسته روایات شده است و نگاه مجموعی به روایات شیعه در این موضوع، نشان می‌دهد که میان دو باب مذکور در کتاب کافی در واقع تعارضی وجود ندارد.