احادیث داستانی انکار نکردن نادیدینی ها

الکافی عن بعض أصحابنا رفعه ـ فی خَبَرِ مُناظَرَةِ الإمامِ الصّادِقِ(ع) مَعَ ابنِ أَبِی العَوجاءِ، قال(ع) ـ:

أرَأَیتَ لَو کانَ مَعَک کیسٌ فیهِ جَواهِرُ، فَقالَ لَک قائِلٌ: هَل فِی الکیسِ دینارٌ؟ فَنَفَیتَ کونَ الدّینارِ فِی الکیسِ، فَقالَ لَک: صِف لِی الدِّینارَ وکنتَ غَیرَ عالِمٍ بِصِفَتِهِ، هَل کانَ لَک أن تَنفِی کونَ الدِّینارِ عَنِ الکیسِ وأنتَ لا تَعلَمُ؟ قالَ: لا.

فَقالَ أَبو عَبدِ اللّهِ(ع): فَالعالَمُ أَکبَرُ وأَطوَلُ وأَعرَضُ مِنَ الکیسِ، فَلَعَلَّ فِی العالَمِ صَنعَةً مِن حَیثُ لا تَعلَمُ صِفَةَ الصَّنعَةِ مِن غَیرِ الصَّنعَةِ! فَانقَطَعَ عَبدُ الکریمِ، وأَجابَ إِلَی الإِسلامِ بَعضُ أَصحابِهِ، وبَقِی مَعَهُ بَعضٌ.[۱]

الکافی ـ به نقل از یکی از شیعیان، که سند آن را به امام صادق(ع) می رساند، در یادکردِ مناظره امام صادق(ع) با عبد الکریم بن ابی العوجاء ـ:

امام(ع) فرمود: «به فرض اگر کیسه ای جواهر داشته باشی و کسی به تو بگوید: آیا در کیسه دینار است؟ و تو بگویی: نیست، و او به تو بگوید: دینار را برایم وصف کن و تو ندانی که دینار چه شکلی و چگونه است، آیا چون این را نمی دانی، حق داری که وجود دینار در کیسه را نفی کنی؟».

گفت: نه.

امام صادق(ع) فرمود: «جهان هستی که از کیسه[ی جواهر تو] بزرگ تر و پر طول و عرض تر است. شاید در این جهان، مصنوعی باشد؛ ولی تو ویژگی مصنوع را از غیر مصنوع نمی دانی».

عبد الکریم، محکوم شد و بعضی از یارانش اسلام آوردند و بعضی هم با او هم عقیده ماندند.

[۱]. الکافی: ج ۱ ص ۷۷، دانشنامه قرآن و حدیث، ج ۵، ص ۱۹۶.