گام چهارم: توجّه به احاديث متعارض
گام پنجم: بهره‌گيري از دست‌آوردهاي بشري: استفاده از علوم بشري و تجربياتي که انسان در طول مدّت حيات خويش بر روي زمين خاکي به‌دست آورده است، مي‌تواند راهنمايي براي فهم احاديث و قرينه‌هاي خوبي براي اين امر باشد.

موانع فهم حديث

موانعي كه در فهم حديث وجود دارد خود به دو دسته‌ي اساسي تقسيم مي‌شوند:
الف ) موانع فهم متن حديث: در فهم يک متن حديثي ممکن است، موانعي وجود داشته باشد که اين موانع، انسان را از فهم درست اين سخنان دور مي‌کند.
برخي از اين موانع عبارتند از: اشتراك لفظي، تحوّل زبان، خلط بين معناي لغوي و اصطلاحي يك لغت، خلط بين معناي فارسي و عربي، ناديده گرفتن حروف در تركيبات، تصحيف و تحريف، تقطيع نادرست.
ب ) موانع فهم مقصود معصوم(عليه‌السلام): مهم‌ترين مرحله در دانش فقه الحديث و حتّي شايد بتوان گفت که اصلي‌ترين مرحله در فقه الحديث، فهم مقصود معصوم(عليه‌السلام) از بيان سخنان خويش است.
به همين دليل شناخت موانعي که ممکن است، در اين ميان باعث عدم فهم مقصود اين سخنان شود، بايد شناخته شده و از بين برده شوند. از شاخص ترين اين موانع مي‌توان به موارد زير اشاره کرد:‌
جست وجوي ناقص، پيش‌فرض‌هاي ذهني، پيروي از هواي نفس، پيروي از آراي خود، ساده‌انگاري، جمود ذهني، ناديده گرفتن آهنگ سخن و... . ^۱

علم مصطلح الحديث

سومين علمي که در هندسه‌ي دانش‌هاي حديثي مطرح است، علم مصطلح الحديث يا علم درايه است.^۲ درايه در لغت به معناي مطلق علم و آگاهي است. ^۳