اهميّت علم رجال

علماي رجال براي اثبات نياز به اين علم، دلايلي را در كتاب‌هاي خويش ذكر كرده‌اند كه مي‌توان از جمله ي دلايل ايشان مطالب زير را بيان نمود:
1) دستور از سوي ائمه(عليهم السلام)؛
2) وجود جعل‌كنندگان حديث؛
3) اجماع دانشمندان؛
4) حجيّت خبر ثقه.
5) وجود اشخاص اهل عامه در راويان^۱۲

فقه الحديث يا منطق فهم حديث

علم فقه الحديث، علمي است كه با بررسي متن حديث و به‌وسيله‌ي آموزش سير منطقي فهم حديث، دانش‌پژوهان اين علم را در فهم مقصود معصوم(عليه السلام) ياري مي‌رساند.
اين علم، با ارايه‌ي مباني و آموزش سير منطقي فهم حديث كه از قواعد ادبي، اصولي، كلامي و ديگر قوانين عقلي و عُقلايي استخراج شده است، دانش‌پژوه را براي رسيدن به آن معنايي که معصوم(عليه السلام) در نظر داشته است، ياري مي‌رساند.
براي اين علم نام‌هاي ديگري نيز، گفته شده است، هم‌چون: علم اعلي، منطق فهم حديث و...

چرا فقه الحديث

امام صادق(عليه‌السلام) در سخني، فهم حديث را مهم‌تر از نقل كردن روايت مي‌دانند:
«حَدِيثٌ تَدْرِيهِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفٍ تَرْوِيهِ وَ لَا يَكُونُ الرَّجُلُ مِنْكُمْ فَقِيهاً حَتَّى يَعْرِفَ مَعَارِيضَ كَلَامِنَا وَ إِنَّ الْكَلِمَةَ مِنْ كَلَامِنَا لَتَنْصَرِفُ عَلَى سَبْعِينَ وَجْهاً لَنَا مِنْ جَمِيعِهَا الْمَخْرَجُ .»^۳